De Vierde Weg

The conscious and intelligent manipulation of the organised habits and opinions of the masses is an important element in democratic society.
Those who manipulate this unseen mechanism of society constitute an invisible government which is the true ruling power of our country.
We are governed, our minds are molded, our tastes formed, our ideas suggested largely by men we have never heard of.
This is a logical result of the way in which our democratic society is organised.
(Edward Bernays 1928)

In vorige berichten kwamen al enkele gezichtspunten aan bod over het hiërarchisch en patriarchale macht en controle systeem, de big brother piramide matrix, de fysiek/materiële geld en geweld constructie waarin vele Mensen op Aarde in grote mate gevangen zitten. Maar deze matrix is in feite het gevolg van een onderliggend 'probleem', een soort individuele onwetendheid, onmacht en passiviteit, men kan zeggen een onvolwassen mensheid die haar inherente vermogens niet ten volle beseft noch gebruikt dan wel weigert te ontwikkelen, wellicht omdat ze er geen kennis over bezit. En uiteraard ook omdat het grootste deel der mensheid gewoon niet doorheeft dat ze voortdurend psychologisch, mentaal, emotioneel en sociaal gemanipuleerd en geconditioneerd worden. Deze onwetendheid kan een aantal oorzaken hebben naargelang de geraadpleegde bronnen. You are in prison.
If you wish to get out of prison, the first thing you must do is realize that you are in prison.
If you think you are free, you can't escape.

(G.I. Gurdjieff)

Wellicht is de mensheidsevolutie er gewoon nog niet aan toe om collectief de hogere vermogens te activeren (liefde, mededogen, Zelfrealisatie, soevereiniteit, vrijheid,...), met uitzondering van enkele 'verlichte' meesters hier en daar. Maar we zijn allen onderweg naar dit doel en de ontwaking neemt in onze tijd exponentieel toe. Of wellicht gebruiken de machthebbers allerlei methodes om continu het bewustzijn der Mensen te verdoven en te verlagen en hun potentiële zielvermogens te vernietigen (via vaccins, gmo's, junkfood, chemtrails, frequentiewapens, media manipulatie, school brainwash, propaganda, angstinductie, verdeel en heers tactieken,...). Volgens andere bronnen is de huidige Mens het gevolg van een genetische ingreep in een lang vervlogen tijd waarbij het DNA gemanipuleerd werd om een slavenras te creëren. Hier lees je meer over deze interventietheorie.

Two things in life are infinite; the stupidity of man and the mercy of God.

(G.I. Gurdjieff)

We kunnen de vraag stellen waarom de grote massa zomaar klakkeloos het systeem van slavernij, controle, regeringen, geld, geweld, koningen, presidenten, corruptie, oorlog, honger, armoede, onrechtvaardigheid,... al eeuwenlang aanvaardt en zelfs meehelpt om het in stand te houden, terwijl er gewoon veel betere alternatieven mogelijk zijn. Waarom laten de sheeple zich hersenloos richting afgrond leiden volledig in de ban van hun geldjob, smartphone, facebook en tv. Een mogelijk antwoord ligt in de ontkenning van en de onwetendheid over hun eigen unieke maar slapende vermogens, een totaal negeren van de ongekende mogelijkheden waarover ieder Mens beschikt om echte vrijheid te proeven en Zelfrealisatie/verlichting te bereiken. Een ander antwoord is zoals gezegd de constante psychologische en sociale beïnvloeding met als doel het gedrag en de perceptie der Mensen te sturen (social engineering). De quote boven dit bericht komt uit het boek Propaganda uit 1928 van Edward Bernays en dit boek leest als een handleiding hoe machthebbers de massa kunnen manipuleren (wat ze  ook voortdurend doen). Men kan deze onwetendheid en sociale manipulatie de psychologische matrix noemen.

In dit bericht benaderen we deze psycho matrix (heel summier en oppervlakkig) vanuit de invalshoek die Gurdjieff en Ouspensky neerschreven in het boek: De Vierde Weg. Dit is een weg naar zelfherinnering, wat de eerste stap is naar een permanent bewustzijn van Aanwezigheid (Ik Ben of  de Kenner van alle ervaringen en werelden). En wie zich Zelf herinnert, zal zich nooit meer identificeren met de illusies uit de matrixsystemen, laat staan erin verloren lopen. Het boek is complex en zeker niet makkelijk en het is ook niet de bedoeling om hier een samenvatting neer te schrijven, maar wel om er één aspect uit te lichten (zelfherinnering) als een soort korte introductie  en inleiding tot het omvangrijke en boeiende werk van Gurdjieff en Ouspensky.

We spreken in dit bericht over psychologie wat dus handelt over de psyche. Bij de indeling in een drievoudig mensbeeld onderscheiden we het lichaam (fysiek/etherisch voertuig), de ziel of psyche (gedachten, emoties, gevoelens, percepties, concepten, verlangens,...) en de geest of Spirit (de eeuwige waarnemer, een aspect of modulatie van Bron). We gebruiken ook het woord Zelfrealisatie wat overeenstemt met de innerlijke actualisatie van de Boeddhanatuur of het Christusbewustzijn. Namelijk een Mens die 'ontwaakt' is en weet dat hij het ongeboren, onsterfelijke, onbegrensde Bewustzijn is waarin, waarmee en waardoor alles zich afspeelt. En die in de wereld staat als een Schepper van Schoonheid en Liefde door middel van Wijsheid en Kracht.

Rond de jaren 1900 waren verschillende bijzondere psychologen actief die de werking der menselijke psyche in kaart brachten. We kennen allemaal Sigmund Freud, Carl Gustaf Jung en Rudolf Steiner. Minder bekend maar zeker even waardevol zijn de theorieën die Pyotr Demianovich Ouspensky en George Gurdjieff ontwikkelden. Het voorbeeld hieronder is gebaseerd op hun inzichten.

In order to awaken, first of all one must realize that one is in a state of sleep.
And in order to realize that one is indeed in a state of sleep,
one must recognize and fully understand the nature of the forces which operate to keep one in the state of sleep, or hypnosis.
It is absurd to think that this can be done by seeking information from the very source which induces the hypnosis.
....One thing alone is certain, that man's slavery grows and increases. Man is becoming a willing slave. He no longer needs chains.
He begins to grow fond of his slavery, to be proud of it. And this is the most terrible thing that can happen to a man.

(G.I. Gurdjieff)

De psychologische matrix is de sluier die over de psyche ligt, het is de onwetendheid betreffende onze werkelijke vermogens en essentie (wie/wat ben ik) en het is de constante indoctrinatie via ontelbare verhalen, beelden en indrukken. Wie diepgaand zelfonderzoek verricht (meditatie, introspectie en objectieve waarneming) komt tot enkel verbijsterende vaststellingen.
Ten eerste: vrijwel iedereen slaapt, ook diegenen die denken dat ze wakker zijn, want echt wakker zijn betekent in feite je (echte) Zelf herinneren en realiseren. Het betekent voortdurend en constant bewust zijn van wat er gebeurt en van wat je doet, denkt, gelooft en zegt. Tegenwoordig noemt men het ook mindfulness hoewel echte zelfherinnering nog veel dieper gaat. Wakker zijn is dus iets helemaal anders dan op de hoogte zijn van allerlei verborgen agenda's, de schaduwregering, deep state of van onze multidimensionale en spirituele bewustzijnsniveaus. Wie écht wakker is, wordt op geen enkel moment nog gestuurd en geleefd door externe factoren, uiterlijke invloeden, negatieve emoties, allerlei gedachtespinsels of de (fictieve) egopersoonlijkheid. Wie het Zelf heeft gerealiseerd, leeft voortdurend bewust, is volledig aanwezig in ieder moment, voelt zich verbonden met de hele schepping en is in staat de (Goddelijke) wil te gebruiken om zijn leven en ervaringen te creëren.

Let us take some event in the life of humanity. For instance, war. There is a war going on at the present moment. What does it signify?
It signifies that several millions of sleeping people are trying to destroy several millions of other sleeping people.
They would not do this, of course, if they were to wake up. Everything that takes place is owing to this sleep.

(G.I. Gurdjieff)

Gezien we niet (echt) bewust en wakker zijn, ervaren de meeste Mensen ook geen eenheid, er zijn alleen een groot aantal 'ikken' die onderling niet verbonden zijn en zelfs van elkaar niet afweten. Velen denken dat er een onveranderlijk 'ik' is die de dingen doet en zegt, maar zo'n leidend Zelf hebben de meeste mensen (nog) niet ontwikkeld of zich eigen gemaakt. Er zijn heel veel tijdelijke 'ikken' en er is geen centraal Zelf die de 'ikken' bestuurt. Een blijvend en bewust Zelf dienen we door intense studie en langdurig werk te verwerven, te activeren, te herinneren. Het komt niet vanzelf. Iedereen kent de ervaring van een 'ik' die de ene dag iets beslist maar de volgende dag (of het volgende uur al) de beslissing niet uitvoert of van idee verandert omdat dan een ander 'ik' de overhand heeft. Men kan deze 'ikken' ook als maskers of rollen benoemen (persona). Vrijwel iedereen speelt verschillende rollen, op het werk speelt men een andere rol dan thuis, of als ouder, als geliefde, of onder vrienden of bij een sportwedstrijd of wanneer men alleen is.

'Soms roep ik mijn ikken bij elkaar,
ik heb inmiddels al een aardig reservoir,
en als men vraagt:' hè, welke is eigenlijk waar?'
'ik', 'ik', 'ik' roepen mijn ikken dan door elkaar.
En dan zwaai ik met mijn voorzittershamer,
verzoek om stilte in mijn bovenkamer
en dan geef ik met een vorstelijk gebaar
het woord aan mijn ik van 9 jaar.'
(Harry Jekkers)
Deze rollen spelen we mechanisch en zijn dus niet bewust. Het is een gewoontepatroon, een automatisch programma, een aangeleerde conditionering. De 'gewone' Mens is dan ook een volledig mechanisch wezen (volgens Ouspensky), een slapende robot die zonder echte keuze reageert op impulsen uit zichzelf of uit de omgeving. Er zijn 4 soorten innerlijke impulsen waarop Mensen automatisch reageren: instinkt, bewegingsfuncties, emoties en gedachten. Enkel wanneer een Mens deze 4 impulsen volledig controleert, is hij wakker en bewust geworden en heeft meesterschap bereikt. Het gevoel van verbondenheid/éénheid en een objectief bewustzijn zijn dus mogelijkheden voor de Mens, iets waar je voor moet werken, het is niet vanzelfsprekend, in tegenstelling tot mechanische reactiepatronen. Wakker zijn is het gevoel dat je continu bewust leeft, dat elke keuze en iedere beslissing bewust en volstrekt duidelijk is, dat iedere ervaring en elk moment hier en nu en direct beleefd wordt in volledige verbinding met Zelf.
Bij kinderen is deze wakkerheid soms nog aanwezig, maar iedereen valt tijdens het opgroeien en volwassen worden langzaam in slaap en gaat een mechanisch leven 'lijden/leiden' waarbij men voortdurend 'problemen' probeert op te lossen die net ontstaan omdat men niet echt wakker is. Het is een vicieuze (en vermoeiende) cirkel, want de problemen zijn niet in de buitenwereld op te lossen, noch door mechanisch op de 4 impulsen te blijven reageren. Enkel door bewuste inspanning en 'werken aan je zelf' wordt men terug wakker en meester over zijn of haar leven, geluk en welzijn.


To know means to know all. Not to know all means not to know.
In order to know all, it is only necessary to know a little.
But, in order to know this little, it is first necessary to know pretty much.
(G.I. Gurdjieff )

Ouspensky en Gurdjieff ontwikkelden daartoe wat ze noemen: 'de vierde weg'. Het is een weg naar bevrijding volgens de stappen van het octaaf waarbij de ontwikkeling der Mens in 7 stadia verloopt.

°°° Mens nummer 7 heeft het Zelf gerealiseerd en alles ont-wikkeld wat voor een mens mogelijk is (althans in deze evolutiefase): objectief bewustzijn, wilskracht, onvoorwaardelijke liefde, Zelfherinnering, onsterfelijkheid, verbondenheid, eenheid,...

°°° Mens nummer 6 staat heel dicht bij nummer 7 maar sommige eigenschappen en vermogens zijn nog niet duurzaam geworden.

°°° Mens nummer 5 heeft eenheid bereikt en Zelfbewustzijn ontwikkeld.

°°° Mens nummer 4 is een soort tussenstadium, het is de mens die besloten heeft aan zichzelf te werken  om bewust en wakker te worden, om de weg naar Zelfrealisatie te gaan en het pad naar 'verlichting' te kiezen.

°°° Mens 1, 2 en 3 vormen dan de mechanische mensheid die in slaap is gevallen en automatisch reageert op allerlei innerlijke en uiterlijke impulsen. Het grootste deel der mensheid behoort tot deze groep. Deze Mensen ontwaken van tijd tot tijd een ogenblik (vaak na een shock of traumatische ervaring waardoor ze terechtkomen in het hier en nu) maar vallen dan terug in slaap en lopen verloren in hun mind, in verhalen uit de materiële matrix of in religieuze verblinding. Ze zijn innerlijk heel verdeeld (en weten dit niet) en wisselen voortdurend tussen de verschillende rollen en maskers, tussen intellectuele, emotionele, instinctieve en bewegings 'ikken'. Dit slapen en het ontbreken van eenheid zorgt voor het derde kenmerk, met name volledig mechanische reactiepatronen. Tijdens deze fase hebben Mensen de illusie dat ze vrij zijn, dat ze hun eigen weg gaan en hun leven in eigen handen hebben, maar dat is helemaal niet zo. Dat besef je pas echt als je begint met zelfonderzoek, introspectie en zelfherinnering. Willen (en vrije wil) kan alleen bestaan in een Mens die één leidend Zelf heeft, die meester is over zijn vermogens en bewustzijn.

Het verschil tussen Mens 1, 2 en 3 is hun centrum van belangstelling en bewustzijn bij het nemen van beslissingen. Mens 3 zal meestal handelen volgens gedachteconstructies en theoretische concepten (dus vanuit een voornamelijk mentaal wereldbeeld); Mens 2 reageert op grond van emotionele sympathieën en antipathieën en Mens 1 is eerder gericht op lichamelijke en instinctieve patronen. Dit hangt samen met de eerste 3 paden naar 'verlichting' (= wakker worden en je ware Zelf herinneren en realiseren). Het eerste pad van de fakir die meesterschap probeert te bereiken door het fysieke lichaam te leren controleren, vaak via allerlei houdingen, ademhalingstechnieken en voedingsvoorschriften. Het tweede pad van de monnik die streeft naar meesterschap over gevoelens en emoties en erg populair is in kloosters en abdijen. En het derde pad van de yogi die werkt via het verwerven van controle over de mind en de mentale wereld (gedachten, geloven, overtuigingen, concepten), vooral populair in het Hindoeïsme (raya en jnana yoga) en zenboeddhisme.

Het vierde pad

Without self knowledge, without understanding the working and functions of his machine,
man cannot be free, he cannot govern himself and he will always remain a slave.

(G.I. Gurdjieff)

De vierde weg is een stelsel, een school, een pad om diegenen te helpen die klaar en bereid zijn een Mens nummer 4 te worden. Men noemt het ook het sluwe pad omdat men de 3 andere paden combineert en zo een shortcut neemt. Het is een moeilijk pad maar uitermate geschikt voor de westerse Mens omdat je je niet hoeft af te zonderen als een kluizenaar of ingewikkelde asana's moet volhouden en omdat je de directe confrontatie met het leven van alledag aangaat, wat een erg goede leerschool is. Veel oefeningen zijn gericht op zelfherinnering, op zelfobservatie, op het leren om alles bewust en met aandacht te doen, op regelmatig de mind stil te maken en het denken te stoppen of althans de gedachtestroom te observeren als buitenstaander. Erg belangrijk is ook de beslissing om alle negatieve gedachten en concepten volstrekt los te laten en weigeren toe te laten. Negatieve gedachten vreten energie, brengen geen oplossing aan, leiden tot niets (behalve tot meer negativiteit en depressie) en houden de Mens in een lagere slaap- en angsttoestand. Let wel, er is een belangrijk verschil tussen (voortdurend) negatief en pessimistisch denken (door onwetendheid en onvolledige informatie) en de negatieve, duistere praktijken in de wereld objectief observeren (zonder gehechtheid).

Maar dé basis van de vierde weg is dus zelfherinnering, wat iets helemaal anders is dan gewoon denken aan jezelf en je omstandigheden. Zelfherinnering is jezelf oefenen om een groter gewaar-zijn te ontwikkelen, om voortdurend en overal met aandacht aanwezig te zijn. Het is een vorm van actieve meditatie met de bedoeling om tegelijkertijd bewust te zijn van zowel jezelf als van de omgeving en wat er gebeurt, in plaats van in verzonkenheid rond te dwalen in de innerlijke wereld of zichzelf te verliezen in allerlei reacties op de vele impulsen en stimuli die voortdurend opduiken. Het is permanente alertheid. Zelfherinnering betekent bewust worden van het (Hoger/Dieper/Echte) Zelf.

Stel dat je 2 dagen geleden op de trein tussen Brussel naar Amsterdam zat. Kun je je nog herinneren wat er allemaal gebeurde tijdens die trip, wat er gezegd werd en op welk moment, welke Mensen in het compartiment zaten, waar je voorbij kwam en waar de trein stopte, wie er opstapte en de trein verliet, welke panorama's er te zien waren door het raam,...en dit alles in de juiste volgorde? En wat als het niet een korte treinrit is maar een hele dag om je te herinneren? Vrijwel niemand kan zich dit exact herinneren wat bewijst dat niemand (voortdurend) bewust aanwezig is en iedereen in feite (gedeeltelijk) slaapt en volledig verloren loopt in bespiegelingen, dagdromen, verbeelding, gedachten, emoties, instincten, bewegingen, identificaties,...in plaats van helder en bewust in het leven te staan.   

Niettemin is het belangrijk te beseffen dat de vierde weg geen eindpunt noch de ultieme waarheid betekent. Door de oefeningen en de introspectie wordt men bewust van de valse persoonlijkheid waardoor die afbrokkelt en er een leegte ontstaat. Maar wat dan? Het is niet zonder gevaar om de buffers, blokkades, identificaties en zelfbescherming die de egopersoonlijkheid in de loop van het leven heeft opgebouwd (en vaak met een goede reden!) zomaar af te breken zonder iets in de plaats te stellen. Daarom worden de 4 paden altijd aangeleerd in een 'school' (vroeger mysterieschool genoemd) onder leiding van een leraar die reeds Zelfrealisatie heeft bereikt. De leraar ziet er dan op toe dat naarmate de valse persoonlijkheid en onware percepties losgelaten worden er ook telkens hogere waarden, deugden en vermogens geïntegreerd worden. Let wel, veel goeroes en spirituele scholen die tegenwoordig actief zijn, werken eenzijdig en focussen vaak op de vernietiging van de egopersoonlijkheid zonder iets hogers/diepers in de plaats te stellen. Een goede school en leraar vinden is niet evident. Een goede leraar wil NOOIT volgelingen en aanbidders maar wijst een mogelijke weg, zodat de zoeker zijn eigen pad naar Zelfrealisatie kan vinden.

Sterf voor je sterft.

Een sterke uitspraak waarmee bedoeld wordt dat jouw identificatie met de mind/body avatar en haar illusies wegvalt waardoor het Zelf als essentie zichtbaar komt. Daarna komt de tweede dood wanneer het fysieke lichaam los gelaten wordt.
Als we de analogie van de octaaf gebruiken, kunnen we de 7 wegen als volgt beschrijven. In de muziek bevat een octaaf hele en halve toonafstanden. Bij onderstaande indeling zorgen de halve toonafstanden telkens voor een shock, een bewustzijnssprong.

°°° Do – het eerste pad: de fakir – verbonden met het bewegingscentrum – vraagt moed

°°° Re – het tweede pad: de monnik – verbonden met het emotioneel centrum – vraagt geloof

°°° Mi – het derde pad: de yogi – verbonden met het intellectueel centrum – vraagt concentratie

Tussen mi en fa ligt een halve toonafstand die een shock of sprong vertegenwoordigt.

°°° Fa – het vierde pad: de sluwe mens – de ervaring van leegte – vraagt kennis

We merken dat het vierde pad geen eigen centrum heeft in de Mens maar correspondeert met de grote leegte, het eindeloze niets wat zich uitstrekt achter de overdonderende en overheersende illusie der persoonlijkheid en de wereld. De oefening van zelfherinnering uit het vierde pad is als Alice die in het konijnenhol valt en terechtkomt in de oneindige leegte. Hoewel het voor even een bevrijdende ervaring kan zijn, toch is het geen plaats om lang in te verblijven. Het is als een voortdurende vernietiging van de egopersoonlijkheid, een dagelijks sterven zonder uitzicht op een hergeboorte. Want dit is niet het eindpunt, de weg gaat verder. Wie hier stopt, blijft in de leegte (wat trouwens moeilijk vol te houden is) en valt dan na een tijd altijd terug op één van de eerste drie paden. Hoewel kennis (pad 4) op zich wel een nobel streefdoel kan zijn, toch weten we ook dat kennis zonder begrip en bewustzijn (pad 5 en 6) makkelijk kan misbruikt worden voor onwaardige doelen. Bvb.: kennis over nucleaire energie zonder hoger bewustzijn en holistisch begrip brengt misplaatste macht en vernietiging. En zoals we zien is pad 7 verbonden met doel. Een mens die kennis, begrip en bewustzijn ontwikkeld heeft, werkt altijd voor een hoger doel (zoals meewerken aan het Goddelijke scheppingsplan).

°°° Sol – het vijfde pad – verbonden met het hoger emotioneel centrum – brengt universeel begrip

°°° La – het zesde pad – verbonden met het hoger intellectueel centrum – brengt universeel bewustzijn

°°° Si – het zevende pad – keuze van een doel (uit vrije wil) en volmaking van het octaaf (of van een cyclus)

Daarna volgt een nieuwe shock of bewustzijnssprong waarna een nieuw octaaf begint vanaf do, een volgend eon of tijdperk (kalpa) met nieuwe ontwikkelingen, ervaringen en mogelijkheden.

De analogie met de koets uit de Hindoe traditie.
Zelfherinnering is weten dat je niet de mind, het ego,
het intellect, de zintuigen noch het lichaam bent.
Zolang het Zelf (Atman) niet de leiding heeft, is de Mens in slaap.

De sluwe mens die het vierde pad kiest, streeft ernaar zichzelf te wekken, zichzelf te vergeestelijken, Zelfrealisatie te bereiken. Zelfrealisatie betekent (onder meer) dat de zoeker zich realiseert dat alles wat hij zoekt reeds in hem aanwezig is, hij IS datgene wat hij (buiten zich) zoekt en hij weet dit ook. En dit weten is geen boekenwijsheid of spirituele lering, maar een diepe innerlijke ervaring. De totale menselijke ervaring speelt zich af in het bewustzijn zelf. Er is geen buitenwereld, alles wat de zintuigen registreren is een manifestatie van, met en in het bewustzijn. Als iemand je hand aanraakt, voel je niet de hand van de ander maar voel je de eigen sensaties van je huid en de elektrische impulsen van je zenuwen, allemaal activiteiten in jouw bewustzijn. Als we kijken naar een boom, ontvangen we lichtenergie via de ogen die de prikkels dan doorstuurt naar de achterkant van het brein (cortex) waar het stikdonker is en waar het plaatje van de boom dan zichtbaar wordt. Maar om iets te zien is licht nodig, hoe kun je nu zien als het binnenin je hersenpan donker is? De hele buitenwereld inclusief het fysieke lichaam, emoties, gedachten, mind, ego,... bevinden zich in bewustzijn. Er is niets buiten bewustzijn. En dit bewustzijn is één, er is maar één bewustzijn. Net zoals er maar één oceaan is waar tijdelijk geïndividualiseerde druppels (bewustzijn) in verschijnen en verdwijnen. Zelfrealisatie of verlichting brengt de zoeker het weten dat er maar één Zelf is, dat er geen afscheiding mogelijk is in één Bewustzijn (non-dualiteit). De Bhagavad Gita zegt daarover:

Wapens kunnen het niet klieven; vuur kan het niet verbranden;

water kan het niet bevochtigen; zelfs de wind kan het niet verdrogen.

Het kan niet worden gekliefd, verbrand, bevochtigd of verdroogd.

Het is voorbij tijd, allesdoordringend, onbeweeglijk en onveranderlijk.

De sluwe Mens oefent zich om blijvende waakzaamheid en bewuste wilskracht te verwerven, om de illusie van de persoonlijkheid te transmuteren in het goud van het individuele Zelf (alchemie). In deze strijd om de identificatie met de egopersoonlijkheid en de mind los te laten, dient hij de disciplines van de fakir, de monnik en de yogi te combineren en te integreren om zo de eigenzinnige fysieke, emotionele en mentale impulsen onder leiding van het Zelf te brengen. En hij dient deze immense opdracht niet te voltooien in de beschermende omgeving van een ashram, klooster of retraitehuis, maar juist in de woelige maatschappij terwijl het dagelijkse leven zijn tol eist en hem makkelijk afleidt van zijn doelen en wensen. En ondertussen dient hij niet te vergeten om voortdurend het Zelf te herinneren.

De wereld bestaat uit verhalen.

Modern civilization is based on violence and slavery and fine words.

(G. I. Gurdjief)

Wat kunnen we leren uit dit voorbeeld? Men kan de Mens zien als een wezen wat volop in ontwikkeling is doorheen vele 'incarnaties' (virtuele realiteitsframes voor exploratie en expansie). Of (anders gezegd): de Mens als een lokaal brandpunt van Zelf wat aspecten van bewustzijn genereert en leeft. Ieder Mens is in staat de inherente (hogere) vermogens in zichzelf te activeren en te ontplooien maar dat vraagt een flinke inspanning, veel toewijding en een volgehouden discipline. Verlichting, wilskracht, Zelfrealisatie en objectief bewustzijn komen niet vanzelf. En dat is maar goed ook want het is net door de eigen inspanning dat ze tot blijvende attributen worden van de volledig ontwikkelde Mens. Vergelijk het met de vlinder die zich uit de nauwe doorgang van de pop wringt waardoor zijn vleugels door de (in)spanning vol bloed gepompt worden en hij in staat is weg te vliegen. Wanneer men de vlinder uit de pop helpt door die open te maken, mist hij die inspanning en is nooit in staat te vliegen. Vandaar dat streven naar verlichting en een verruimd bewustzijn via entheogene planten en middelen (zoals ayahuasca, peyote, cannabis, bvb.) nooit blijvende resultaten kan brengen. Het kan wellicht een tijdelijk hulpmiddel zijn, maar voor de serieuze zoeker is dit een omweg die uiteindelijk nergens toe leidt, men geeft de eigen kracht weg in plaats van het wilscentrum in zichzelf te ontwikkelen.

Gezien erg veel Mensen 'slapende machines' zijn die simpelweg reageren op allerlei impulsen, kunnen ze ook erg makkelijk gemanipuleerd worden. En dat is nu ook net wat er gebeurt door en via de psychologische en sociale matrix die de ziel van de Mens voortdurend bespeelt, conditioneert en misleidt. Vanaf de geboorte wordt de Mens overspoeld met allerlei verhalen, labels, conditioneringen, trauma's, invloeden, leugens en misleidingen waardoor hij vergeet wie hij echt is en in slaap sukkelt. Het klassieke onderwijs lijkt erop gericht te zijn zo snel mogelijk de connectie met het Zelf door te knippen, het vermogen tot creativiteit te nekken en de ontwikkeling tot vrije en gelukkige Mens te boycotten. Men wil uniformiteit, gehoorzaamheid en inpasbare werkers om de piramide van geld en afgetapte levensenergie in stand te houden. Na de schooltijd nemen de media (tv, krant, film, internet, games) en de gevestigde orde (autoriteiten, kerkinstituten, bureaucraten,...) dan de rol van manipulators over en houden de kudde volgzaam en angstig. Brood en spelen, kicks en vertier worden aangeboden om mens 1, 2 en 3 bezig te houden zodat die geen tijd, interesse en zin hebben om op zoek te gaan naar echte vrijheid en Zelfrealisatie.

De wereld bestaat uit verhalen en die komen voornamelijk van de propagandakanalen der wereldleiders (deep state). Deze verhalen kleuren onze perceptie en sturen onze overtuigingen. Alles wat we voor waarheid houden, wordt voortdurend ingeprent in het Veld van Onbeperkte Mogelijkheden waardoor die verhalen tot  3D ‘realiteit’ manifesteren. Want wij allen zijn krachtige scheppers. Met andere woorden: wie onbewust blijft en verder slaapt, is medeplichtig aan het letterlijk in stand houden van de controlematrix door het bevestigen van de verhalen.

Besluit

I will tell you one thing that will make you rich for life.
There are two struggles: an Inner-world struggle and an Outer-world struggle...
you must make an intentional contact between these two worlds; then you can crystallize data for the Third World, the World of the Soul.

(G.I. Gurdjieff)

Voor Mensen die uit de matrix willen stappen en echt vrij willen worden, kunnen volgende tools en raadgevingen van pas komen.
De macht en controle piramide matrix die in enkele vorige berichten aan bod kwam (zoals Traumamatrix en Levensdorpen), kunnen we verlaten door er niet langer aan deel te nemen (leave the system), door empowerment (zelfbekrachtiging) en door NEE te leren zeggen tegen alles wat rechtstreeks of onrechtstreeks schade toebrengt aan mens, dier of planeet (do no harm).

En de psychologische matrix ontstijgen we door een spiritueel pad te gaan van zelfonderzoek, zelfontwikkeling en zelfopvoeding, door bewust te worden van het Zelf, door de identificatie met de illusiewereld los te laten (als observator een stap terug zetten), door de opgedrongen verhalen van beperking, angst, geweld en schuld weigeren toe te laten in het bewustzijn, door de ontwikkeling van de fantastische vermogens die ieder Mens als potentiële mogelijkheden in zich draagt en door diep respect te voelen voor het wonderlijke en onbegrijpelijke mysterie van het leven en de hele schepping. Een Mens die Zelfrealisatie bereikt heeft, is energetisch, emotioneel en mentaal losgekomen van alle matrixsystemen.

Oefeningen.

Remember you come here having already understood the necessity of struggling with yourself — only with yourself.
Therefore thank everyone who gives you the opportunity.

(G.I. Gurdjieff)

Tot slot volgen nog enkele typische oefeningen uit de school van Ouspensky en Gurdjieff voor Mensen die het vierde pad willen gaan. Het zijn eenvoudige oefeningen (voor beginners) en voor iedereen haalbaar. De meer ingrijpende technieken zijn enkel toegankelijk door aan te sluiten bij een school of leergroep.

Believe nothing, not even yourself.
(G.I. Gurdjieff)

°°°01°°° De belangrijkste oefeningen zijn technieken en opdrachten om tot (voortdurende) zelfobservatie te komen. De kunst is om je aandacht tegelijkertijd te verdelen tussen de innerlijke wereld en wat er in de buitenwereld gebeurt. Terwijl je dus handelt, spreekt, denkt of een activiteit uitvoert, ben je ook bewust (als een neutrale getuige en zonder oordeel of kritiek) van wat er binnenin jou gebeurt op dat moment. Alsof je een buitenstaander bent die toekijkt naar wat jij als persoon allemaal doet, denkt, voelt en waarneemt. Het is daarbij heel belangrijk om niet te oordelen over wat je als observator allemaal opmerkt over jezelf.

Om uiteindelijk tot zelfherinnering te komen is eerst een lange tijd van zelfobservatie nodig die verloopt in verschillende stadia van verdieping. We leren onszelf als personage steeds beter kennen en ontdekken hoe en waarom we functioneren in bepaalde situaties. We worden getuige van de rollen die we spelen en zien steeds beter het aangeleerde gedrag, de ingebakken reactiepatronen, de triggers en trauma’s, de blokkades en gewoonten, de verslavingen en beperkingen, de tegenstrijdigheden en angsten, de gaven en talenten,...Door observatie van de innerlijke wereld en door zich vrij te maken van identificatie met het personage dat we spelen, worden we niet langer een machine die automatisch reageert op externe en interne stimuli maar beginnen we het Zelf te her-inneren. En nogmaals, zelfobservatie is volstrekt neutraal en zonder oordeel. Je bent niet wat je observeert! Je bent de getuige.

Het vraagt wat oefening om (tegelijkertijd) een deel van je aandacht te focussen op de uiterlijke omstandigheden en ondertussen een ander deel te richten op de innerlijke wereld om jouw reacties, gevoelens en gedachten bewust waar te nemen. Maar na een tijd zie je jezelf acteren en interfereren in de wereld terwijl je ondertussen jouw voortdurend veranderende innerlijke staten van bewustzijn observeert. Wat men via zelfobservatie uiteindelijk waarneemt, is dat het personage of ego (waarmee we vaak vereenzelvigd zijn) een artificiële en tijdelijke constructie is. Door dit inzicht verliest het zijn greep op de Mens en kan het Zelf beginnen stralen. Let wel, zelfobservatie is een pijnlijk proces. Ten eerste omdat het oplossen van het ego een gevoel van leegte veroorzaakt (wat tijdelijk is). En ten tweede omdat de naakte observatie van het kleine en angstige ego heel confronterend is. De meeste Mensen lopen met een grote boog om dit pad heen, dit is geen feel good new age gedoe. Slechts weinigen zijn bereid hun kleine kantjes, egoïsme, narcisme, onvolwassenheid, negativiteit, angsten,...bewust onder ogen te zien. Maar zie het is als een slang die zijn oude huid afwerpt waardoor het oorspronkelijke Zelf kan geboren worden.

De aanbeveling om jezelf te observeren zonder oordeel of kritiek is een belangrijke richtlijn omdat anders het gevaar bestaat dat je vanuit het ego naar jezelf gaat kijken en dat is niet de bedoeling. Van zodra oordelen, (zelf)kritiek, voorkeur, afkeer, gemoedstoestanden, verklaringen, houdingen, enzovoort opduiken, zit je in reactiepatronen van het ego. Een voortdurende alertheid is dus geboden om in een neutrale positie te blijven. Het gaat ook niet om ontkenning van de egopatronen maar om onderzoek, begrip en kennis over hoe je functioneert. Do not judge what you see, just see it.

°°°02°°° Vermijd ten allen koste ‘negatieve inbeelding’. Dit zijn gedachtestromen die allerlei negatieve scenario’s, angstgedachten en donkere beelden genereren en in het bewustzijn houden. De moderne mediakanalen zijn hier heel goed in en voorzien dagelijks in een portie somber en deprimerend nieuws. Negatieve inbeelding neemt veel energie weg, het blokkeert de weg naar zelfontwikkeling, het is tijdverlies en we weten ondertussen uit ervaring dat 95% van de negatieve gedachten en de piekerende zorgen toch nooit uitkomen. We kunnen een deel van de kracht en energie terugnemen uit de piekergedachten en het negatieve denken door telkens (wanneer ze opkomen) afstand te nemen en neutrale getuige/observator te worden van wat er (in jou) gebeurt. Bewust worden en toeschouwer worden van de negatieve inbeelding helpt om het te stoppen en opent de weg naar een ruimer/dieper bewustzijn. Men kan de negatieve patronen dan verder onderzoeken om tot meer begrip en inzicht te komen. Identificeer je niet met de negatieve aspecten maar zoek dieper, waar komt het negatieve vandaan, is de oorzaak angst, pijn, verdriet,…?

°°°03°°° Oefening om te leren focussen: richt de aandacht op één ding of onderwerp gedurende een bepaalde (langere) tijd (bij Vipassana meditatie zelfs 10 uur per dag gedurende 10 opeenvolgende dagen). Bijvoorbeeld: het kijken naar de vlam van een kaars, het herhalen van een mantra, het observeren van de adem, het observeren van sensaties in het lichaam, het observeren van gedachten en emoties die komen en gaan,…

°°°04°°° Probeer een karaktertrek van een persoon waar je je mateloos aan ergert te verdragen.

°°°05°°° Wees je bewust van het feit dat de dingen waar je je aan ergert bij een ander, net die dingen zijn waar je zelf nog mee tobt. De dingen die je zelf hebt overwonnen, triggeren jou niet langer maar resulteren slechts in mededogen.

°°°06°°° Proef het eten met volle aandacht.

°°°07°°° Luister naar de klank van de stem van degene die tegen je spreekt. Probeer niet de woorden te (be-)grijpen.

°°°08°°° Luister naar de stilte, naar de pauzes tussen de woorden of tussen de noten van de muziek of tussen de natuurgeluiden.

°°°09°°° Luister naar muziek en observeer waar in het lichaam de muziek gehoord wordt. Observeer het verschil in lichamelijke gewaarwording van ritme, melodie en harmonie.

°°°10°°° Zie het leven als een spel waarbij alle rollen gelijkwaardig zijn.

°°°11°°° Observeer één van jouw eigen rollen en tracht de identificatie te ontmaskeren.

°°°12°°° Vermijd overdreven regelwerk en oefen het vertrouwen in de overtuiging dat de juiste oplossing altijd binnen handbereik is.

°°°13°°° Zodra je een (voor)oordeel ziet opkomen, kijk ernaar als een objectieve getuige en laat het dan los.

°°°14°°° Sluit activiteiten echt af door alles los te laten en volledig tot jezelf te komen na elke activiteit tijdens een moment van stilte. Oefen dit met telefoongesprekken. Begin een volgende activiteit met een schoon gemaakte geest.

°°°15°°° Stop met onnodig te praten. Als je merkt dat de ander niet luistert, stop direct. Als je merkt dat je opnieuw je standaard deuntje opvoert, stop direct.

°°°16°°° Verspil geen energie door overdadige krachtinspanningen (zoals het dopje van de tandpasta of de pot pindakaas te stevig aandraaien, een deur te hard dichtgooien,…). Let op de juiste maat.

°°°17°°° Observeer het functioneren van de drie centra (denken, voelen, willen) in je dagelijkse werk. Wat hoort bij het hoofd? Wat hoort bij het hart? Wat hoort bij de buik? Observeer hoe elk centrum functioneert door het te zien terwijl het gebeurt. Ieder moet voor zichzelf zijn eigen manier van functioneren en ook zijn eigen 'valsheid' ontdekken zodat die gezuiverd kan worden.

°°°18°°° Observeer je bewegingen zonder tussenbeide te komen. Onder een toeziende blik, die niet tussenbeide komt, kunnen we de juiste maat onderscheiden en worden onze bewegingen en handelingen preciezer, juister en daarmee helderder en duidelijker. Begin met het observeren van de handen terwijl zij werken, zonder tussenbeide te komen.

°°°19°°° Observeer (als een getuige of toeschouwer) het denken en de malende gedachten in het hoofd terwijl ze opkomen en weer verdwijnen. Wees bewust van je denken. Probeer een gedachtestroom te stoppen wanneer die in volle gang is. Na een tijdje oefenen, worden de malende en piekerende gedachten steeds minder en valt de innerlijke conversatie stil waardoor rust en vrede ervaren wordt.

°°°20°°° Mediteer over deze stelling: liefde begint op het moment waar niets wordt terug verlangd. En onderzoek dan jouw relaties en verhoudingen met deze zin als toetssteen om te zien of je liefdevol bezig bent.

°°°21°°° Praktische oefening: geef iemand wat jij denkt te missen. Toelichting: soms verlang je dat iemand jou aandacht geeft, of naar je luistert of dat iemand jou moet respecteren. Wanneer je daarin vastzit, keer dan de situatie eens om en schenk wat jij denkt te missen aan degene van wie je iets verwacht.

°°°22°°° Het neutraal waarnemen via de 5 zintuigen. Alles wat de zintuigen registreren (namelijk dat wat men ziet, hoort, voelt, ruikt en proeft op een bepaald moment), wordt niet gelabeld noch geïdentificeerd noch beoordeeld  (als aangenaam, onaangenaam, slecht of goed). Het wordt gewoon onpartijdig geobserveerd. Praktische oefening: wees gedurende 15 minuten een objectieve waarnemer. Toelichting: een heel simpele oefening maar erg moeilijk om in de praktijk te brengen. Het is de ideale oefening om lege momenten te vullen bij het wachten op trein, bus of aan de kassa. Het gaat zo: neem je voor om gedurende 15 minuten alléén maar te kijken, luisteren, voelen, ruiken en/of proeven (de zintuiglijke functies), liefst in een drukke omgeving. Natuurlijk merk je dat jouw bewustzijn in no-time vastzit in één of andere gedachte, associatie, bespiegeling of oordeel. Wanneer je dit bemerkt, stop dan de gedachte en open jouw bewustzijn opnieuw zo ruim mogelijk en vergeet daarbij vooral niet dat bewustzijn een gegeven is. Elk 'zelf doen', werkt niet. Loslaten en neutrale toeschouwer zijn is de opdracht.

°°°23°°° Observeer hoe we de wereld voortdurend beschouwen in tegenovergestelde aspecten. Alles heeft zijn tegendeel. Het zwart-wit denken is eigen aan het cultuurpatroon van dualiteit en polariteit en is een uitnodiging voor twist en afscheiding.

°°°24°°° Observeer waar je je aandacht verliest en in slaap bent gevallen.

°°°25°°° Kom regelmatig tot jezelf door bijvoorbeeld te luisteren naar het verste geluid. Geniet van de stilte.

Gurdjieff heeft een hele reeks oefeningen en technieken nagelaten voornamelijk afkomstig uit de Soefi en Tantra tradities. Bekend zijn de heilige dansen, de bewegingsoefeningen en het belang van het enneagram als psychologisch/spiritueel model. De video boven dit bericht is een voorbeeld van een heilige dans. Hij schreef ook prachtige muziek samen met componist Thomas de Hartmann.

De Oosterse spirituele tradities kennen uiteraard dit pad van zelfobservatie en zelfonderzoek. Het werd beter bekend (in het westen) toen Ramana Maharshi dit onderzoek terugbracht tot de kernvraag 'wie ben ik?' waarover de adept dan kan mediteren. Het doel is bewust worden van diegene of datgene wat bewust is (awareness of the awareness itself). Wie is het die bewust is (van gedachten, gevoelens, sensaties, percepties, indrukken, van het ego,...)? Deze vraag is evenwel niet te beantwoorden met de mind (verstand), het is eerder een loslaten van alle attributen en conditioneringen die 'ontwaking' belemmeren. Een andere techniek is neti-neti (niet dit, niet dat). Daarbij gaat men systematisch alles elimineren wat men niet is waardoor uiteindelijk de ware natuur (of absolute essentie) overblijft. Tijdens meditatie en observatie kan men vaststellen dat men niet het lichaam, de gedachten, de gevoelens, de mind, het ego, enzovoort... is. Alles wat in het bewustzijn opkomt en ook weer verdwijnt is niet de absolute werkelijkheid. Men is de onveranderlijke kern waarin, waardoor en waarmee het kosmische spel zich ontvouwt.
De meditatietechniek die Boeddha tot verlichting bracht, bevat ook methodes tot zelfonderzoek en zelfobservatie en is heden ten dage gekend als Vipassana. Ook mindfulness en zen sluiten daar dicht bij aan. Rupert Spira is zonder twijfel mijn favoriete leraar die het 'directe pad' op heldere en eenvoudige wijze uitlegt.   

Are you in the world?
Or is the world in you?

(Nisargadatta Maharaj)

Onderstaande roadmap toont een overzicht van de werelden en dimensies binnen 'Al Wat Is'. Het Absolute is het enige wat 'echt' is, namelijk dat wat nooit verschijnt noch verdwijnt. Datgene wat is, was en altijd zal zijn. Een Mens, een lichaam, een mind, een wereld,...het verschijnt en verdwijnt wat later. En is dus niet echt (volgens Nisargadatta). Maar Mensen hebben bewustzijn en kunnen daardoor hun verbinding met het Absolute ontdekken (Zelfrealisatie). Het Absolute (als Universele Aanwezigheid) (ver)schijnt in, als en doorheen bewustzijn en manifesteert zich als een Getuige van en in tijd, ruimte en vorm. De eerste fase is de innerlijke herinnering aan/terugkeer naar het Absolute, de zoeker is dan vrij van alle attributen en mindgames en realiseert zijn ware natuur/essentie. Men bereikt dan een soort nulpunt, een leegte vol potentie, wellicht vergelijkbaar met wat soms nirvana, hemel, the void,..wordt genoemd. Het is Zijn zonder ervaring, alle verlangens en gehechtheden zijn uitgedoofd. Zoals in de Talking Heads song 'Heaven is a place where nothing ever happens'. De tweede fase is de terugkeer naar de wereld van illusies en de stroom van het leven, maar nu met 'verlicht' bewustzijn.

Van onder naar boven toont het diagram de voortgang van illusie naar het Absolute. Hou in gedachten dat alle 'lagere' delen zich binnen de bovenste delen bevinden, en dus niet echt van elkaar zijn gescheiden. De kaart bevat verschillende thema's of routes naar Zelfrealisatie die kleurgecodeerd zijn.

Van illusie naar Werkelijkheid.

°°° Het rode thema (hoofdthema): evolutie van: persoonlijkheid --> persoon --> aanwezigheid --> afwezigheid --> afwezigheid van afwezigheid.
°°° Het groene thema (staten van bewustzijn): evolutie van: wakker --> droom --> diepe slaap --> 'de vierde' --> 'voorbij de vierde'.
°°° Het blauwe thema (spraak): evolutie van: gesproken woord --> het tastbare woord --> het immateriële woord --> het bronwoord --> geen woord.
°°° Het bruin-gele of wezensthema: evolutie van: zijn, weten, doen --> zijn, weten --> zijn --> niet-zijn.
°°° Het roze of triade thema: evolutie van: mind (gehechtheid) --> zelf (onthechting) --> spirit (transcendent).
°°° Het bruine thema of Boeddha thema: evolutie van: wakker ontstegen --> droom ontstegen --> diepe slaap onstegen --> de vierde onstegen --> volledige ontwaking.

Only the 'Absolute' is real and everything else is some form of illusion.

Volgende keer benaderen we de psychologische matrix vanuit een andere invalshoek: De Zandbak.

Verder lezen en kijken:
Ouspensky Today - Gurdjieff Review - Gurdjieff: de Mens & zijn werk - Gurdjieff Movements - I Am That - Rupert Spira

We are ancients
As ancient as the sun
We came from the ocean
Once our ancestral home
So that one day
We could all return
To our birthright
The great celestial dome

We are the children of the sun
Our kingdom will come
Sunflowers in our hair
We are the children of the sun
Our carnival's begun
Our songs will fill the air

The greatest untold story is the evolution of God.

(G.I. Gurdjieff)