Sociocratie

Dag 16 tot 19 - 14 tot 17 april - Sociocratie

Vertrouw het leven.
Alles wat je dient te weten en alles wat je nodig hebt, komt op het juiste moment naar je toe.

Samen in groep een droom vormgeven, samen wonen als gemeenschap, elkaar dagelijks ontmoeten in respect, elkaar leren kennen in goede en slechte dagen,...het biedt allemaal een fascinerend kader waarbinnen allerlei innerlijke processen zich aandienen. De interactie tussen de verschillende karakters, tussen de aanwezige personen activeert en reflecteert bij iedereen een hoop mentale, emotionele en onbewuste patronen. We projecteren onze onvolkomenheden en zien ze dan weerspiegeld via mensen en dingen. Iedereen ervaart dit spiegelend effect iets anders, maar bij allen komen (vroeg of laat) angsten, twijfels, onvrede, emoties, ego,...aan de oppervlakte door de confrontatie met de ander. Erg boeiend, interessant en uiteindelijk ook helend, want door er bewust van te worden, kunnen ze ook getransformeerd worden. Dat kan door erover te praten, door meditatie, of door specifieke helende technieken (Novikov bvb.). Een belangrijk thema binnen ons groepje is dan ook elkaar regelmatig bevragen over wat er innerlijk bij iedereen speelt: hoe voel je je, wat denk je, wat wil je delen,...? Heel belangrijk, niet enkel om elkaar beter te leren kennen, maar ook om elkaar te steunen in het verwerkingsproces. Voor een stuk helen we elkaar op die manier, en dat is uiteindelijk ook nodig, indien we samen een leefgemeenschap en een nieuwe wereld willen co-creëren. Dit proces van zelfopvoeding, van zelfrealisatie is zonder twijfel één der belangrijkste aspecten van groepen die samen komen of zelfs van het leven tout court. Ontdekken wie je echt bent door de confrontatie met de ander. Jezelf en je reactiepatronen observeren en loslaten wat niet langer dienstbaar is bij je persoonlijke ontwikkeling. Groeien naar bevrijding door je eigen beperkingen en angsten te leren kennen en blokkades op te heffen.

The greatest thing you will ever learn is to love and be loved in return.

Wat is het belangrijkste dat je hier komt doen op Aarde? Wat kun je nu het beste doen met je leven? Het is een vraag die kan opkomen. Voor sommigen is streven naar zelfkennis het hoogste doel (wie/wat ben ik?), dus bevrijding van alles wat onwaar en onwerkelijk is. Anderen zoeken allerlei ervaringen, kicks, belevenissen, avonturen,...in dit aanlokkelijke Aardse speelveld der dualiteit, mogelijkheden tot zielegroei. Weer anderen komen met een droom, een opdracht, een taak die ze willen vervullen of een talent/vermogen wat ze willen vergroten en exploreren. En sommigen komen in dienstbaarheid het scheppingsplan en andere zielen vooruit helpen. Uiteindelijk is de mooiste reden om in leven te zijn: steeds meer leren liefhebben en geliefd worden. En, heel belangrijk, vergeet ook niet van jezelf te houden.

Wat kom jij hier doen? Ben je vrij om je hart te volgen?
Of zit je verstrikt in een leven van 'moeten en verplichtingen'?

Only those who will risk going too far can possibly find out how far they can go.

Ons groepje komt regelmatig samen om te vergaderen. En niettegenstaande we op dezelfde lijnen denken en dromen, voelt het samenzijn telkens als een moeizaam proces, een zware mentale dobber. We werken enkele dagen aan het dossier (voor autoriteiten en nieuwkomers), maar er zijn verschillende invalshoeken over welk dossier we precies willen schrijven (uitgebreid of kort) of wat er precies in moet staan (alles wat we wensen te realiseren of enkel de thema's die 'veilig' zijn in het rigide Frankrijk met zijn vele regeltjes en angst voor sektes). Schrijven over alternatieve educatie (Anastasia school), spirituele ontwikkeling of holistische heling zou volgens sommigen riskant kunnen zijn. Zo'n dossier zou ons project verdacht maken als afkomstig van een sektarische groep en zo alle toestemmingen en vergunningen blokkeren. Zelf ben ik een andere mening toegedaan. De tijd van angst, hypocrisie, van jezelf wegstoppen, je dromen verloochenen,...is voorbij. Ik pleit voor eerlijkheid, transparantie en waarheid, volledig en zonder compromis durven naar buiten brengen wie je bent en wat je droom is. Het kan zelfs zo zijn dat een dossier waarin ook de heikele thema's aan bod komen, juist die beleidsmensen aantrekt en overtuigd die ons verder kunnen helpen.

Een ander thema binnen de groepsvergaderingen is het vinden van een terrein. Hier is een zekere druk voelbaar omdat twee koppels echt dringend een plaats zoeken om hun yurt en tipi op te stellen. Zeker nog voor de winter, maar liefst al ergens tijdens de lente of zomer dienen we een (eventueel tijdelijke) plaats te vinden. Niet enkel als onderkomen voor de pioniersgroep, maar om in de streek een basiskamp te hebben waardoor ook andere deelnemers makkelijker kunnen aansluiten en van waaruit we de volgende stappen voorbereiden. Stappen zoals het vinden van het definitieve terrein, het schrijven van het dossier, de visie verder uitwerken, netwerken in de streek, leren samenleven met elkaar,...Binnen de groep is niet duidelijk hoe we dit allemaal aanpakken en hoe we samen kunnen beslissen wat te doen. Er hangt ook een zware energie omdat het vergaderen vermoeiend is en erg mentaal. Het wordt duidelijk dat we ook leuke dingen samen willen doen: dansen, zingen, wandelen, creatieve activiteiten, uitstapjes,...Zo krijgen we de kans elkaar op een ander vlak te kennen en worden ook ziel en hart betrokken bij het project in plaats van enkel het verstand. Vlot creëren gebeurt trouwens altijd in vreugde. De eerste voorwaarde is je goed voelen, gelukkig en blij, en dan stroomt het creatieproces veel soepeler.

Maar goed, we zitten dus wat vast, raken er niet uit, en zie: zoals steeds komt er ook altijd een oplossing. Pascal en Isabelle, de ouders van Joachim (een mede-pionier) komen op bezoek en willen een techniek met ons delen om productief te vergaderen en harmonieuze groepsbeslissingen te nemen. Ze hebben trouwens ook een (gelijkaardig) eco-project op stapel staan en beoefenen die vergadertechniek al enkele jaren met succes. Sociocratie is de naam. Er is veel te vinden op internet voor wie meer wil weten. De vier basisprincipes zijn eenvoudig, maar de praktische uitwerking vraagt wel wat oefening.

Productiever samenwerken door slimmer besluiten.
Gelijkwaardig - verbonden - zelforganiserend

Om te beginnen zitten we altijd in een cirkel. Zo kan iedereen elkaar zien en is de afstand tussen iedereen even groot (gelijkwaardigheid). Er wordt een facilitator/moderator gekozen die de vergadering zal begeleiden. Ieder om beurt zegt wie hij/zij verkiest als moderator en ook waarom. De rol van moderator is cruciaal en erg belangrijk omdat hij/zij de hele argumentatie en beslissingsprocedure in goede banen dient te leiden. Het is best iemand met een zekere mensenkennis, empathie, maturiteit en invoelingsvermogen. De moderator wordt dan gekozen via consent (toestemming). Alle groepsbeslissingen worden trouwens op die manier genomen. Bij consensus dient iedereen akkoord te zijn vooraleer een beslissing wordt genomen. Bij consent wordt een beslissing genomen als niemand nog een (gemotiveerd) bezwaar heeft. Er is dus een belangrijk nuanceverschil. Het kan bvb. zijn dat je niet volledig akkoord bent, maar toch toestemming geeft zodat een beslissing valt. Er volgen telkens deelrondjes tot alle bezwaren aan bod gekomen zijn. Na het horen der bezwaren wordt het voorstel telkens aangepast waarna een nieuw rondje volgt om te zien indien nu nog bezwaren aanwezig zijn in de groep. Indien er geen bezwaren meer zijn, is de groepsbeslissing een feit. Zolang er bezwaren zijn, volgt geen beslissing.

Na het kiezen van de moderator volgt een openingsrondje. Ieder om beurt vertelt zijn naam, hoe hij/zij zich voelt (hier en nu) en wat de intentie is. Dan wordt een onderwerp gekozen. Er kunnen verschillende onderwerpen aangebracht worden, maar het is belangrijk dat het thema ook gevoeld wordt. Met andere woorden: het onderwerp raakt iemand innerlijk, het leeft en veroorzaakt een buik/hartgevoel bij een deelnemer of bij enkelen. Er volgt een consent rondje om het onderwerp te kiezen. Als het onderwerp gekozen is, wordt iedereen om beurt gehoord betreffende het onderwerp en beslist de moderator hoe veel rondjes er volgen. Eventueel tot een groepsbeslissing kan genomen worden. Tijdens de rondjes spreekt ieder om beurt en wordt niet onderbroken. Ieder krijgt het woord, zelfs als je besluit niets te zeggen en gewoon 2 minuten stilte vraagt. Iedere deelnemer voelt zich gelijkwaardig. De angst om niet aan bod te komen of om een onbevredigende beslissing te nemen, is dus onnodig. Op het einde van de samenkomst volgt altijd nog een afsluitronde waarin ieder vertelt wat nu bij hem/haar leeft.

Samen met de ouders van Joachim oefenen we sociocratie met een onderwerp wat sterk leeft in de groep, namelijk wat is nu de beste volgende stap in verband met ons project. We zien verschillende mogelijkheden: een dossier schrijven, een (voorlopig) terrein zoeken, burgemeesters bezoeken en ons project voorleggen,...Ieder wordt om beurt gehoord (in klokwijzerzin) en er passeren vele rondjes. Soms zijn er bezwaren en elk bezwaar wordt door de moderator samengevat, waarna een nieuw rondje volgt. Eventueel om toestemming te geven of om te reageren op aangebrachte bezwaren. Zo wordt steeds duidelijker wat (op dit moment) uit de groep geboren wil worden. Het voelt goed en veilig om op die manier te vergaderen. Alles wat gezegd moet worden, komt aan bod en er is een grote luisterbereidheid. Bij vorige vergaderingen begon iedereen (soms) door elkaar heen te praten, wat heel vermoeiend en chaotisch is. Na een aantal rondjes komt een voorstel bovendrijven waar iedereen mee kan instemmen. De eerstvolgende stap is een terrein zoeken waar we als een kleine yurtgemeenschap kunnen samenleven. Van daaruit zullen dan volgende stappen genomen worden. Er komt ook een groepsbeslissing betreffende de personen die de taak op zich willen nemen om het terrein te zoeken. Al met al een mooi resultaat. In amper twee uur vergaderen, ontdekken we ten eerste wat ons nu te doen staat en ten tweede wie de verantwoordelijkheid neemt bij die volgende stap. Het zijn twee beslissingen die genomen worden door iedereen samen en dat versterkt nog eens het groepsgevoel.

De vier principes bij sociocratie.

• Consent. Alle beslissingen worden genomen door consent (toestemming). Zonder toestemming van alle deelnemers wordt geen beslissing genomen. Zo krijg je heldere besluiten die door alle betrokkenen gedragen worden. Consent betekent dat er geen bezwaar is tegen een te nemen beslissing en er dus toestemming wordt gegeven. Een bezwaar dient gemotiveerd te worden aan de hand van valabele argumenten. Er kunnen ook beslissingen genomen worden op een andere manier dan consent (democratisch, autoritair, orakel,...) op voorwaarde dat het besluit daartoe wel via consent is genomen. Consent is geen consensus, want je hoeft het niet helemaal eens te zijn met een besluit om je toestemming te geven (bij consensus wel). Zolang je bezwaren maar niet overwegend zijn. Het consent is ook geen recht van veto, maar het recht van argument. Bij consent beschikt iedereen over hetzelfde middel om invloed uit te oefenen op een te nemen beslissing.
• Kringorganisatie. Een kring is een groep personen die verantwoordelijk is voor het realiseren van een gemeenschappelijke doelstelling. Er wordt samen gekomen in een cirkel en met respect voor de ander. In een cirkel is er met iedereen oogcontact (heel belangrijk) en is de afstand tot het centrum voor iedereen hetzelfde. Er is dus gelijkwaardigheid, ook bij de besluitvorming. Dit is totaal anders dan bij democratie, waar een meerderheid beslist, en dus altijd ontevreden en niet gehoorde personen zijn.
• De taken worden verdeeld zonder mandaat. Het verkiezen van personen gebeurt uitsluitend via consent (ook van de betrokken persoon) en na een open discussie. Zo krijgt de juiste persoon de juiste taak op het juiste moment. Wanneer een taak of rol moet ingevuld worden (secretaris, schrijver van dossier, terreinzoeker,...het kan van alles zijn), dan kiest iedere deelnemer een persoon uit die volgens hem/haar deze rol het beste kan vervullen. De keuze wordt gemotiveerd in positieve bewoordingen. Dus nooit: Piet kan geen secretaris zijn omdat...Maar: Piet is volgens mij de beste secretaris omdat...
• Dubbele koppeling. Vooral interessant bij meerdere kringen. Wanneer (in een organisatie bvb.) verschillende cirkels actief zijn, zoals directie, ondernemers, arbeiders, bedienden,...dan wordt uit iedere groep een lid gekozen om in de andere groepen te zetelen en in gelijkwaardigheid mee te beslissen en ook omgekeerd. Dus iemand uit de directiecirkel zetelt in de arbeiderscirkel en omgekeerd.

Het zijn eenvoudige basisregels, maar ze bieden een uitstekend kader om met een groep samen te komen in harmonie en besluiten te nemen die door iedereen gedragen worden.

Enkele voordelen.

Het is een eerlijke besluitvormingstechniek, die kan helpen om (complexe) problemen op te lossen.

• Er ontstaat een grote betrokkenheid, toewijding, openheid en verantwoordelijkheid bij de deelnemers. Er is maximale medezeggenschap.
• Er wordt ruimte gemaakt voor (respectvolle) communicatie, zowel horizontaal in de eigen kring als verticaal tussen de verschillende groepen.
• Door aan alle betrokkenen gelijkwaardigheid te garanderen binnen een kring, ontstaat een veilige ruimte om creatief en positief gericht te zijn.
• De manier van verkiezen bekrachtigt de mensen en stimuleert hen om hun talenten, vaardigheden en kennis te delen en te vermeerderen.

Wisdom has three sources:
To believe anything is possible
To accept all things are questionable
To know the answer is unknowable.

Ik vind het schitterend. Op het moment dat zich een 'probleem' (of uitdaging) voordoet binnen ons groepje, komt ook dadelijk de oplossing. Zijn wij het als groep die dit creëren of is er geestelijke leiding of allebei? In ieder geval hebben we als pioniersgroep en later in het ecodorp een beslissingsprocedure nodig. Wat mij betreft hebben we die gevonden. Wellicht zijn er nog betere beslissingstechnieken (holocracy wordt soms vernoemd), maar (voorlopig) is sociocratie een heel bruikbare tool die op het juiste moment op ons pad komt. Dankjewel. Het kan ons vertrouwen in de goede afloop van ons project alleen maar verstevigen. Het besef dat we alle steun en oplossingen zullen aantrekken op het moment dat ze nodig zijn. Ja, het Universum werkt echt perfect. Zalig dit te weten. Dankbaarheid en vrede rusten in mijn hart. Alles wat we dromen is mogelijk. En we zijn nog maar net begonnen. Aan de horizon verschijnen de mooiste vergezichten. Groene weiden en spelende kinderen, vrolijke vlinders en lachende mensen, tuinen vol overvloed en samen dansen in het maanlicht. De toekomst wordt een schitterend liefdesverhaal geschreven met gouden letters door alle harten samen.

Volgende keer: op Aarde komt alles goed.
En waarom dat onvermijdelijk zo is.