Ravenwood

Dit is deel 6 van 12 van het reisverslag naar Zuid Europa tijdens de zomer van 2013. 

Deze keer het verhaal van Ravenwood, de ontwikkeling van een kleine leefgemeenschap hoog in de bergen aan de voet van de Italiaanse Alpen op een boogscheut van Damanhur (gekend van wege de prachtige tempels). Een bericht waar menige lezer verwachtingsvol naar uitkijkt omdat de belevenissen van pioniers altijd inspirerend zijn en steeds meer bewuste mensen op zoek zijn naar een leven in harmonie en samenwerking.

Mijn grootste persoonlijke frustratie van de laatste 8 jaar, ik geef het grif toe, is het feit dat ik er niet in slaag mijn droom concreet te realiseren. Ik heb gedurende die tijd vele pogingen ondernomen, zowel om samen met een groep een ecodorp te creëren, als om alleen of als koppel een familiedomein te beginnen, tot op heden zonder resultaat. Blijkbaar mag het niet zijn. Wellicht is mijn taak op Aarde voorlopig nog altijd om te schrijven en informatie te verzamelen en te verspreiden over familiedomein ecodorpen en aanverwante onderwerpen. Maar de drang om dit ook in de praktijk om te zetten, is groot. Waarom het altijd spaak loopt, weet ik niet zo goed. Ok, ik heb geen geld, dus ergens een stuk grond kopen en gewoon beginnen, is vrijwel uitgesloten. Aansluiten bij een bestaand ecodorp of leefgemeenschap is ook niet altijd een optie, want bijna overal wordt instapgeld gevraagd en vaak klopt hun visie niet met mijn dromen. Een hoop mensen wordt enthousiast bij het lezen van de website en geregeld krijg ik mailtjes met de vraag of er nog plaats is om op Rivendell Village te komen wonen. Dus, interesse genoeg, maar als puntje bij paaltje komt, vallen de opstartgroepen uit elkaar en bijna altijd over de dezelfde struikelblokken (geld, visie, ego). Nochtans parkeren de Belgen (en Nederlanders) miljarden euro's op spaarboekjes die niks opbrengen (integendeel zelfs verlieslatend zijn en, wat veel erger is, onderwijl de misdadige bankwereld sponsoren) terwijl zoveel mooie en duurzame initiatieven geldelijke steun nodig hebben. Dit is voor mij totaal onbegrijpelijk en een bewijs dat de massa nog steeds onbewust is en haar slavenrol wil verder spelen. Hun spaargeld is nu slapende en vernietiging brengende energie en wordt niet positief aangewend om een mooie wereld te creëren. Maar goed, de onwetendheid is troef, dat wisten we al, en geduld oefenen heb ik ondertussen wel geleerd en hoop doet leven, zegt men. Misschien staat het gewoon niet in mijn biografie om in dit leven ooit nog op een familiedomein te wonen. Net als Lex van Anastasiadorp Nederland, die helaas veel te vroeg is overgegaan, nog voor zijn grote droom werkelijkheid werd. Of misschien ligt mijn opdracht wel ergens anders en dien ik dit verlangen los te laten. Ik weet het niet. 

Er zijn veel verschillende manieren om een eco-gemeenschap te starten. Je kunt de officiële weg bewandelen en met een (grotere) groep gelijkgestemden een stuk land en alle nodige vergunningen en toestemmingen verwerven en dan samen van start gaan. Hoe groter de groep en hoe strikter de reglementen en wetten in een land, hoe moeilijker en langduriger het proces zal zijn. Bij Lammas in Wales duurde het bvb. 5 lange jaren van strijd en onderhandelen voor groen licht werd gegeven door de autoriteiten.

Een andere manier, onder meer door Ravenwood toegepast, is eenvoudiger, sneller en minder complex. Een persoon of enkele personen samen kopen een stuk land, goedkoop en wat afgelegen maar omringd door mooie natuur,... en beginnen dan gewoon. Goedkope grond vind je bvb. op berghellingen zoals hier aan de Italiaanse Alpen. En omdat zo'n terrein vaak wat afgelegen en geïsoleerd ligt, kraait er geen haan naar wat hier gebeurt. Zolang er geen overlast is of gekke dingen gebeuren, wordt men met rust gelaten (althans hier in Italië). Op Ravenwood staat een ruïne wat altijd handig is, ten eerste als toekomstig centraal huis na renovatie en ten tweede om makkelijker woontoestemming te krijgen. De ruïne is momenteel nog niet afgewerkt, maar is wel waterdicht en doet nu dienst als gemeenschappelijke open keuken, voorraadruimte en internet plek. Verspreid over het 2,3 hectare grote terrein staan verder een dome, twee caravans en een grote bus als tijdelijk onderkomen voor de bewoners. Er is nog een extra caravan ingericht als bibliotheek. Overal zijn kleine moestuinen organisch in en met het hellende landschap verweven. Een zelfgemaakte douche/tomatenserre met water uit de bron verwarmd door de zon, brengt verkwikking na een dag werken, spelen en co-creëren op deze mooie plek.

Annie woont hoog op het terrein in een zelfgebouwde dome omringd door loofbomen en groentetuintjes en voelt zich en leeft ook een beetje zoals Anastasia. Jeremy is de technische knobbel en woont wat lager in een caravan annex werkplaats en bibliotheek. Liz, de officiële eigenares van het terrein, woont in haar kleine caravan dicht bij de ruïne die dan later het gemeenschappelijk gebouw wordt. Zij schrijft momenteel een boek. Alle drie komen uit Engeland en wonen hier sinds enkele jaren. Na een zoektocht, eerst in Devon en later in Bulgarije, verloren ze uiteindelijk hun hart aan deze Italiaanse bergstreek en kochten hier dit mooie terrein (voor zo'n 30.000 euro). En sinds enkele weken zijn 4 nieuwe mensen de kleine groep komen versterken, namelijk vrienden die vroeger ooit nog in een Rivendell groepje meehielpen om een project in Zuid Frankrijk vorm te geven (wat uiteindelijk niet lukte). Fred komt uit Frankrijk en Kim uit Nederland en samen hebben ze 2 kinderen Mayi (4,5) en Leo (2,5). Zij overnachten in de bus. Samen dus 7 mensen die nu op het Ravenwood wonen. Kelly, ook uit Engeland en met Anastasia spirit, heeft een naastliggend terrein gekocht wat grenst aan Ravenwood. Zij is hier niet zo vaak omdat ze nog verplichtingen heeft in Engeland. Maar ooit komt ook zij hier permanent wonen. In de tussentijd kan haar terrein gebruikt worden om groenten te telen en fruitbomen te zetten. Zo breidt het dorpje zich langzaam en organisch uit en dat is een eenvoudige manier om uiteindelijk tot een duurzame en levensvatbare gemeenschap te komen. Nog meer terreinen (met ruïnes) gelegen rond Ravenwood zijn namelijk te koop en bieden de mogelijkheid om aan te sluiten voor wie klaar is om eenvoudig en zelfvoorzienend te leven. Op die manier kan het dorp langzaam uitbreiden en heeft iedereen rustig de tijd om te aarden, om thuis te komen en om elkaar beter te leren kennen. Het strikte 1 hectare model (waarbij iedere familie of bewoner een hectare grond in behoederschap/vruchtgebruik krijgt om er een paradijs van te maken) is op Ravenwood en op de omliggende gronden niet toepasbaar. Dit komt omdat de terreinen veel te hellend en onregelmatig zijn (we zitten tenslotte op een berg en midden in een bos) en er te weinig vlakke stukken zijn om te verdelen. De oplossing hier is de keuze om Ravenwood als gemeenschappelijk moederland te zien waar iedere bewoner een eigen 'space of love' kan creëren, een eigen woonplek kan kiezen en een moestuin onderhouden, weliswaar niet op 1 hectare maar toch ruimschoots voldoende om privacy en een thuisgevoel te waarborgen. Mochten meer gelijkgestemde mensen aansluiten en de omliggende terreinen kopen, dan groeit de gemeenschap en vergroten ook de mogelijkheden. Niet alleen financieel maar ook meer ruimte om bvb. dieren te houden (zoals geiten voor melk en kaas en ezels als lastdieren,...). En meer mensen betekent ook meer kennis en talenten die de groep komen aanvullen.

Geld blijkt toch nog vaak een voortdurende uitdaging in onze geldverslaafde maatschappij. Met wat extra geld en hulp zou Ravenwood de infrastructuur kunnen verbeteren, zoals de gemeenschappelijke ruïne opknappen, extra zonnepanelen zetten, degelijke woningen voor de bewoners plaatsen (men denkt in eerste instantie aan yurts en dan later aan een zelfgebouwde woning). Op dit ogenblik leven de bewoners hier tamelijk basic en eenvoudig en volledig off-grid, op het rustige ritme van de natuur en de seizoenen, zonder het comfort dat velen gewend zijn en noodzakelijk achten, en met erg weinig geld om rond te komen. Sommigen zouden het als primitief bestempelen, anderen zien de vrijheid en de verbinding die hier mogelijk wordt en aanwezig is. En uiteraard is dit pas het begin, veel plannen en dromen zullen zich hier nog manifesteren en de plek steeds mooier maken. Een familiedomein en een leefgemeenschap vormgeven is nu eenmaal een langdurig levensproject. Ravenwood heeft de start genomen en dat is al heel wat. Nu kan de creatie verder gaan en het dorpje zich telkens verbeteren. Het gebrek aan geld is de hoofdoorzaak dat (er na 5 jaar) nog steeds geen definitieve woonunits zijn. Nu Fred en Kim de groep zijn komen versterken (en beiden een uitkering ontvangen) en Liz sinds kort een pensioen krijgt, vergroten ook de financiële mogelijkheden van de gemeenschap. Een volgende investering zou een boomzaag kunnen zijn, waarmee rechte planken gezaagd worden als lokaal bouwmateriaal om woonunits te maken en de ruïne te herstellen, want bomen staan er genoeg op het terrein. En er zijn ook veel bruikbare stenen te recycleren uit de ruïnes die her en der staan te verkommeren. Stenen en hout zijn alvast 2 prima bouwmaterialen waar mooie huizen mee gemaakt kunnen worden.

Op Ravenwood wordt geen instapgeld gevraagd om aan te sluiten. Als je voelt dat dit jouw plaats is en je de Anastasia spirit een warm hart toedraagt, dan ben je welkom. Men zoekt hier een evenwicht tussen enerzijds leven als in een commune of als in een (matriarchale) tribe (samen werken en eten, samen beslissen (consensus), samen vieren, iedereen is gelijkwaardig) en anderzijds streven naar een eigen ruimte om je terug te trekken en wat privacy te hebben. Anders dan op Lammas, waar de 9 families vooral druk bezig zijn op hun eigen plot en minder met het gemeenschappelijke dorpsleven, is het op Ravenwood voorlopig net omgekeerd. Een goede verbinding en verstandhouding tussen de bewoners is cruciaal om een sterke en hechte gemeenschap te smeden waar vriendschap en dienstbaarheid normaal zijn. En die band kun je opbouwen en versterken door samen aan een project te werken. Hoewel het terrein reeds 9 jaar geleden aangekocht werd met de bedoeling een ecodorp te creëren en hoewel er sinds een vijftal jaren permanente bewoning is, toch krijg je de indruk dat er hier in al die tijd nog niet veel gerealiseerd werd. Op Lammas had na 2 jaar iedereen een eigen comfortabele woning gebouwd en een uitgebreide groentetuin aangelegd. Hier is de ruïne nog steeds een halve ruïne en wonen de mensen in tijdelijke en gebrekkige onderkomens. Daar zijn een aantal redenen voor. De eerste jaren werd over en weer gereisd tussen Engeland en Italië waardoor te weinig tijd en energie in het project gestoken werd. Nadien waren en zijn sommige der permanente bewoners niet altijd fysiek in staat om grote en zware werken uit te voeren. En 2,3 hectare wildernis onderhouden is niet haalbaar voor 1 persoon. Maar de hoofdreden is wellicht het gebrek aan geld en hulp waardoor er weinig vooruitgang geboekt wordt. Vier jaar lang dienden de 3 oorspronkelijke bewoners rond te komen met 150 euro per maand. Onvoldoende om allerlei materiaal, werktuigen, planten, biovoeding, enz.... aan te kopen. Ook onvoldoende om vrijwilligers en wwoofers te laten komen helpen, omdat er geen geld is om extra eten te kopen voor hen en de tuinen nog niet voldoende opbrengen. (Hoewel, dit klopt niet helemaal, want je kunt ook vrijwilligers laten komen en enkel onderdak aanbieden zonder maaltijden). Nu een nieuw gezin aansluit, zal de situatie veranderen. Er is alvast meer geld in de gezamenlijke pot wat ook meer mogelijkheden opent. Nog meer mensen komen de volgende maanden op bezoek om te voelen en te overwegen om ook aan te sluiten of om aangrenzende terreinen te kopen.
 
Door hier enkele dagen te verblijven, ontdek ik nog een andere reden waarom de 'vooruitgang' van het dorpje wat op zich laat wachten. De bewoners hechten veel belang aan zijn en genieten en wellicht minder aan doen en werken. Op Lammas werd en wordt flink doorgewerkt door de families omdat ze een afspraak met de autoriteiten hebben. Binnen een bepaalde tijdstermijn dienen ze namelijk zelfvoorzienend te zijn en een duurzame levensstijl te volgen. Op Ravenwood is die verplichting er niet. Er wordt tijd genomen om te praten, te wandelen, te ervaren, te leven, te mediteren, gewoon te zijn,...Zelf ben ik meer iemand die zijn plot en woonunit snel in orde zou maken en iedere dag flink zou doorwerken. Maar het mooie op Ravenwood is dat iedereen gewoon zichzelf mag en kan zijn.
Wanneer belangrijke beslissingen genomen worden, dan gaat de talking stick rond tot er consensus is bereikt tussen alle bewoners. Indien iemand niet akkoord kan gaan, dan wordt de beslissing niet genomen. Een omslachtige procedure maar het levert beslissingen op die door de hele gemeenschap voor 100% gedragen worden. En niet door de helft + 1, zoals bij een democratische beslissing, waarbij de andere helft – 1 dan niet gehoord en gerespecteerd wordt.

Het terrein is een dicht beboste helling waar de natuur reeds geruime tijd haar gang heeft kunnen gaan. Vele plaatsen zijn verwilderd en overwoekerd met bramen en varens of begroeid met dikke, oude bomen. Elke dag eet iedereen dan ook geregeld lekkere zoetzure bramen als gezond tussendoortje. Er zijn er zelfs zoveel dat ze nooit allemaal gegeten of verwerkt kunnen worden. Een droogoven op zonnewarmte zou nu goed van pas komen om ze te kunnen drogen en bewaren voor de winter. Het brengt dadelijk een beetje het gevoel uit de Anastasia boeken tot leven. Opstaan en tijdens de ochtendwandeling kun je makkelijk overal bessen plukken als vitaminerijk ontbijt. De natuur is gul als we haar de kans geven. De uitdagingen op dit terrein zijn de flinke hellingen (gelukkig op het zuiden gericht) die tuinieren niet evident maken en ook het regenwater ongebruikt laten wegstromen naar de lager gelegen rivier en als derde nadeel de hoge bomen die het zonlicht tegenhouden. De aanleg van terrassen, het graven van swales en wateropvangsystemen en het vrijmaken van open plekken in het bos zijn alvast mogelijke oplossingen. De pluspunten van het terrein zijn de reeds aanwezige eetbare gewassen en bomen (veel kastanje, massa's bramen en blauwe bes, walnoot, vijg, appel...) en verder de ongerepte natuur overal, de rust en de stilte en de lekkere waterbron. In de afgelopen jaren werden reeds verschillende doorlevende planten bijgezet waardoor de voedselaanvoer steeds groter wordt.

Fred en Kim zijn erg bezig met natuurlijk ouderschap en passen de methodes en principes toe sinds de geboorte van hun beide kinderen. Enkele richtlijnen zijn o.m. natuurlijk bevallen, zoveel mogelijk (fysiek) contact met de baby maken (draagdoek), zo lang mogelijk borstvoeding geven, samen slapen met de kinderen, gehoor geven aan de signalen van de kinderen, luiervrij opvoeden, positief ingrijpen en geen agressie gebruiken,...(zie ook bij Matriarchaat). De kinderen Mayi en Leo gaan niet naar school en krijgen ook geen thuisonderwijs. Ze leren door constant bij de volwassenen te zijn en te zien en te ervaren wat er rond hen gebeurt. Deze methode van 'unschooling' is zeker niet geschikt voor elke ouder of ieder kind. Het vraagt alvast een enorme inzet van de ouders, want de verantwoordelijkheid voor de opvoeding komt volledig op hun schouders terecht en wordt niet doorgeschoven naar school en onderwijzers. Ik kan mij ook voorstellen dat niet alle kinderen even goed kunnen omgaan met de vrijheid, de losse structuur en de weinig grenzen die er zijn. De achterliggende idee is dat men het zelfontwikkelend vermogen van het kind respecteert en dat door de liefdevolle band en de voortdurende aandacht der ouders een ideale voedingsbodem gecreëerd wordt zodat het kind kan uitgroeien tot een empathisch en evenwichtig mens. Met andere woorden: men luistert naar het kind en respecteert zijn wensen, verlangens en keuzes. Althans dat is de theorie. Maar het is altijd boeiend om ook de praktijk eens te zien en ik ben echt benieuwd hoe Mayi en Leo zullen opgroeien en volwassen worden. Nu is kinderen opvoeden zonder twijfel de moeilijkste taak die iemand op zich kan nemen. Ouders die echt hun best doen en met volle aandacht luisteren naar de noden en behoeften van hun kinderen (zoals Kim en Fred), verdienen hopen respect. Een bekend Indiaans gezegde luidt: 'er is een heel dorp nodig om een kind op te voeden'. Ook hier zijn alle bewoners samen een beetje de ouders en begeleiders der kinderen. Toch blijf ik van mening dat iedere ouder zelf het beste weet welke opvoeding hij/zij de kinderen wil aanbieden dan wel onthouden (om welke reden dan ook). Vrijheid bij de keuze van educatie is dan ook cruciaal, en wat die keuze ook mag zijn (unschooling, alternatief onderwijs of de gewone school), een echt vrije en liefdevolle gemeenschap respecteert deze keuze. Op grotere ecodorpen kan zelfs een eigen schooltje opgestart worden waar de bewoners hun kennis en talenten delen met de kinderen. Maar in kleinere gemeenschappen is men aangewezen op thuisonderwijs of externe scholen.

Van alle bewoners krijg ik de uitnodiging om aan te sluiten bij Ravenwood. Wat een geschenk! Daarnet schreef ik nog dat mijn Rivendell droom zo moeilijk manifest wordt en zie...nu krijg ik de kans om mee te werken aan een ecodorp en hier mijn eigen space of love te creëren. Geen instapgeld, geen verplichtingen, gewoon een onvoorwaardelijk welkom. Dit voelt goed en deze kans zal ik zeker grondig overwegen. Dit is hoe de ecodorpen van de nieuwe tijd kunnen ontstaan. Uit de energie van liefde, dankbaarheid en vrijheid. Ik neem afscheid met de belofte om Ravenwood te steunen waar ik kan en wie weet ooit voorgoed terug te keren naar de Italiaanse bergen...

Zo rijd ik de berg terug naar beneden (20 minuten langs een smalle onverharde weg vol haarspeldbochten en met een 10% helling) en kom in het naastliggende dorpje waar Damanhur zich bevindt. Wat een ander verhaal is dit. Damanhur is het grootste ecodorp in Europa. Meer dan 500 bewoners wonen verspreid in verschillende enclaves rond de 2 bezoekerscentra. Het grote centrum heet Damanhur Crea en bevat tal van winkeltjes waar producten van de bewoners worden verkocht en verder nog een restaurant, kapsalon, school,...Het andere centrum, op 5 minuten van het eerste, is de startplaats om de beroemde tempels te bezoeken. Er zijn 2 mogelijkheden: een lang bezoek van een halve dag, inclusief alle tempels en het ecodorp (kostprijs 66 euro) en een korter bezoek van 2 uur aan slechts 4 tempels (35 euro). Ik vind het te duur hoewel de tempels (uitgegraven in een berg) fantastisch mooi zijn, getuige de grote foto's die de ontvangsthal sieren.

Damanhur is een ecodorp van de oude patriarchale en piramidale wereld. Net als Findhorn (Schotland), Tamera (Portugal) en Ecolonie (Frankrijk) zijn deze gemeenschappen vooral bezig met (hoe kan het ook anders) geld, business en eenzijdig mannelijke energieën. Een workshop volgen in Findhorn is voor veel mensen gewoon onbetaalbaar, in Tamera dien je te betalen om er te mogen werken (als vrijwilliger) en in Damahur betaalt iedere bewoner maandelijks 800 euro aan de bestuursgroep als huurgeld om er te kunnen wonen. Wat een verschil met Ravenwood! Ik kies resoluut voor de ecodorpen van de nieuwe matriarchale wereld, waar onvoorwaardelijke contributie (iedereen draagt bij naar eigen vermogen en talent), dienstbaarheid en liefde de belangrijkste peilers zijn. Dit ligt trouwens volledig in lijn met de laatste Rivendell nieuwsbrief over Ubuntu, namelijk de creatie van een geldloze samenleving waar iedereen zijn talent of passie onvoorwaardelijk bijdraagt aan de gemeenschap zonder vergoeding of ruilhandel. Ubuntu kan enkel werken wanneer iedereen dezelfde ideeën deelt, en dan niet vanuit opgelegde verplichting, maar vanuit innerlijke overtuiging en vrije keuze. Daarom is de beste manier om met Ubuntu te beginnen net binnen een kleine gemeenschap of een ecodorp van gelijkgestemde mensen die hun kunde en kennis spontaan en automatisch met iedereen delen. Het vraagt een serieuze en diepgaande mentaliteitswijziging, geprogrammeerd als we zijn door de geldmaatschappij en het schaarstedenken, maar het is de enige uitweg uit het onrechtvaardige monetaire slavensysteem.