Plitvice

Dit is deel 2 van 12 van het reisverslag naar Zuid Europa tijdens de zomer van 2013. 

Samen met Split, Dubrovnik, Krka, Velebit,... is het nationaal park van Plitvicka Jezera wellicht de bekendste toeristische attractie van Kroatië. Een uitgestrekt natuurdomein van zo'n 300 km2 groot, geliefd om zijn vele watervallen en mooie wouden. Maar is het nu een bezoek waard of is het toeristenval? Om 7 's morgens ben ik al klaar om te vertrekken en zoals beloofd brengt de eigenaar van de camping mij naar de ingang 2 van het park (zie vorig berichtje). Ik ben bij de allereerste bezoekers, koop een ticket (110 kuna = zo'n 15 euro) en neem mij voor een lange wandeling te maken. Er zijn verschillende routes waarvan ik de langste kies (route K) die helemaal rond de meren loopt en alle mooie locaties aandoet. Het eerste uur loop ik alleen op het smalle pad vlak langs het meer. Het voelt goed om eindelijk wat te wandelen na 3 dagen rijden en stilzitten in de camper. Dan kom ik voorbij ingang 1 waar net een buslading Japanners vrijgelaten wordt. En geloof me, daar wil je echt niet tussen zitten. Op de smalle houten loopbruggen staan ze voortdurend stil om foto's te nemen en blokkeren zo de doorgang. Ik snel ze voorbij wanneer ik de kans zie. Route K wordt toch minder druk bewandeld, heb ik de indruk, want ik loop veelal alleen en geniet volop van de mooie natuur, het heldere water met ontelbare vissen en de honderden watervallen overal. Maar rond de middag kom ik aan de kleinere meren die van hoog naar laag als trappen met elkaar verbonden zijn door ontelbare watervallen in alle maten. Alle toeristen komen dit bekijken en het is hier dan ook superdruk en langzaam aanschuiven op de bruggetjes. Niet zo leuk, maar wel te verwachten tijdens het toeristische hoogseizoen. In 2011 mocht het park de miljoenste bezoeker ontvangen, en dit succes merk je wel duidelijk tijdens de zomer. Duizenden mensen op pad, iedereen met fototoestel, gsm of zelfs tablet in de aanslag om de watervallen van hun mooiste kant te schieten. Nee, dit georganiseerd massatoerisme is niet echt aan mij besteed. Ik prefereer de stilte en de ruimte van een boswandeling op mijn eentje of met twee.

Ook heel veel mensen dragen een zonnebril, valt mij op. Zo kun je de natuur toch niet zien zoals ze echt is, want de kleuren en de lichtintensiteit worden afgeblokt. Een tweede reden waarom ik zelf geen zonnebril heb (of zonnecrème gebruik), is om de weldadige en helende eigenschappen van de zon volledig toe te laten. De belangrijkste opname van zonne-energie gebeurt namelijk net via de ogen, vandaar ook de positieve werking van sungazing. Ook de huid is een belangrijk orgaan wat zonlicht omzet in vitamine D, een cruciale vitamine waar je nooit genoeg van kan hebben (verhoogt o.m. de weerstand en verhelpt depressies). Natuurlijk lig je best niet te bakken in de zon tijdens de middaguren, maar (kankerverwekkende) zonnecrème smeren is helemaal niet nodig als je wat oplet en het zonlicht doseert.
Tijdens een korte rustpauze, met de voeten in een kabbelend beekje om af te koelen, valt mij een toerist op als mooi voorbeeld van de matrix brainwash. Een groot blik bier in de ene hand, een sigaret en de smartphone in de andere, een lelijke zonnebril op zijn snoet en een t-shirt met in grote letters 'OBEY' op. Haha, ik lach mij een kriek, hieronder is een foto. Na 9 uur wandelen vind ik het welletjes, ik ben moe en het is ook veel te druk geworden ondertussen. Ik neem de boot over het meer terug naar ingang 2, bel de campingeigenaar op en laat mij terugvoeren.

In het laatste nieuwsbericht schreef ik over Ubuntu en de concrete mogelijkheid om een geldloze samenleving te creëren. Het is een gedachte die ook vandaag opnieuw naar boven komt. Waarom dien je te betalen om de natuur te bekijken? Behoort de Aarde niet aan iedereen? Ja, akkoord, het park is aangelegd om duizenden toeristen in dichte drommen aan te kunnen, met vele eetgelegenheden, boten, een treintje, toiletten, souvenirshops, parkings, personeel, hotels zelfs, enz. Dat kost allemaal geld, dat snap ik wel. Maar ergens klopt het niet. De natuur wordt gezien als iets wat zoveel mogelijk te exploiteren valt. Hier en daar wordt een mooi stuk natuur beschermd als nationaal park of natuurreservaat waar we dan in bussen naar toe gevoerd worden om even te kunnen genieten tegen betaling. En zo worden we wat gerustgesteld en nemen we een vrijbrief om de rest van de natuur op Aarde (dus het overgrote deel) maar te plunderen, vernietigen en vergiftigen. Zo van, dit stuk(je) gaan we beschermen (en bezoekersgeld eisen), de rest mag kapot en megawinsten opleveren voor de grote corporaties. Het doet mij wat denken aan de film 'Soylent Green'. In 2022 is er geen natuur meer op Aarde, alles is opgebruikt. En het hoogst denkbare verlangen van de mensen is om nog eenmaal de natuur te mogen zien voor ze sterven. Nee, niet ervaren, want er is niks meer over, maar gewoon zien in een natuurfilm op het scherm. Ik hoop dat het nooit zover komt met onze wereld.

Maar goed, is Plitvice een aanrader of een toeristenval? Ik zou zeggen: beide. Als je naar Kroatië komt en je bent toch in de buurt, dan is het zeker een bezoek waard. In dat geval (en in het hoogseizoen) start je de wandeling best zo vroeg mogelijk (vanaf 7 uur kun je binnen), zodat je nergens moet aanschuiven en wachten. Wie later komt, zal zich bij de topattracties als sardienen in een doosje voelen. Nu is het park uiteraard wel groot genoeg om rustige en mooie plekjes op te zoeken, waar minder toeristen zijn, maar ook minder watervallen. Wel op de paden blijven want er lopen beren en wolven in het immense natuurdomein. Plitvice is zeker mooi, maar eerlijk, de bergvalleien in de Ariège zijn veel mooier en gevarieerder, er lopen minder toeristen (en zeker geen Japanners) rond...en het is gratis.