Stappenplan voor een Leefgemeenschap

    Auroville

Het systeem verlaten

De crazy Covid maatschappij is voor veel Mensen de druppel. Genoeg is genoeg. Het is tijd voor iets anders, iets beters, iets met meer menselijkheid, duurzaamheid, veiligheid en gezondheid. Niet als een vlucht uit het systeem, maar om daadwerkelijk en concreet mee te kunnen bouwen aan de oplossingen en aan een nieuwe wereld. En zo krijgen beproefde ideëen als ecodorpen en leefgemeenschappen een nieuwe en krachtige impuls tijdens deze Corona crisis. De projecten schieten overal uit de grond. Er zijn drie hoofdredenen.

• De kinderen. De scholen zijn quasi gevangenissen geworden met een hele waslijst aan regels die schadelijk zijn en de menselijkheid vernietigen. Acht uur lang maskers dragen (gevolg: zuurstofgebrek, koolstofdioxide vergiftiging en bacteriologische longontsteking), om het uur handen wassen met alcohogel, afstand houden, verplichte vaccinaties. Om nog maar te zwijgen over de psychologische gevolgen van de maatregelen. Veel ouders willen hun kinderen op die manier niet langer laten mishandelen en zoeken alternatieven. Thuisonderwijs is dan een optie en dat kan veel beter georganiseerd worden door een groepje ouders, bvb. in een leefgemeenschap.  
• De volwassenen. Ook de volwassenen lijden onder de maatregelen. Faillissementen, werkloosheid, eenzaamheid, zelfmoorden, geldgebrek, boetes, isolement, vrijheidsberoving, noodwet, avondklok,...Zulke levensomstandigheden bieden geen toekomstperspectief en voldoening. De steden vol gif, straling, camera's, controle, spionnen en politie zijn onleefbaar geworden. Het platteland, waar nog ruimte en natuur is en minder paranoia, lonkt en nodigt uit om samen met anderen ergens een boerderij of leegstaand dorpje te kopen en autonoom te worden.  
• De toekomst. De wakkere Mensen zijn op de hoogte van Agenda 21, Agenda 2030, The Great Reset, 4th Industrial Revolution, enzovoort. Ze weten dat er een grote verschuiving bezig is en dat Covid wordt gebruikt om een verregaande make-over door te voeren. Het sociale weefsel, de lokale economie, het financiële systeem,...het dient te verdwijnen zodat er iets nieuws kan komen. Alles (grondstoffen, planten, dieren, Mensen) wordt geïnventariseerd, gecontroleerd, gedigitaliseerd en uiteindelijk gestuurd door de machten aan de top en A.I. Het verzet groeit, er zijn aanklachten, petities en betogingen. Maar wellicht de beste actie is om gewoon het wankele systeem te verlaten en een nieuw leven en toekomst te starten als leefgemeenschap of ecodorp. Want samen ben je sterker en het is ook gewoon leuker. 

 Another world is possible, live the solutions today.

Leefgemeenschappen overzicht

Er zijn verschillende soorten 'modellen' in de wereld van leefgemeenschappen en ecodorpen en iedere gemeenschap is volstrekt uniek mede dankzij de Mensen die participeren en hun eigen visie, dromen en verlangens willen manifesteren en leven. Toch kunnen we een rudimentaire verdeling maken. Het fragment hieronder is afkomstig uit het Ecodorpen bericht. We kunnen enkele kenmerken en definities opstellen waaronder de meeste ecodorpen vallen. De benaming 'eco-dorp' vertelt al iets. Er is een ecologische peiler die thema's en technieken bundelt zoals duurzaamheid, permacultuur, zelfvoorziening, natuurherstel, biolandbouw, voedselbossen, hernieuwbare energie,...En er is een sociale en culturele peiler die we kunnen terugvinden in het dagelijkse leven als dorpsgemeenschap. Dit vertaalt zich dan in het zoeken naar, het experimenteren met en het leven van nieuwe en alternatieve vormen van economie en gemeenschapsvorming. De grote diversiteit binnen de ecodorp wereld ontstaat omdat elk ecodorp ontworpen is door de Mensen die er wonen en gebaseerd op hun eigen unieke visie, cultuur en interesses. Dit zijn enkele voorbeelden van mogelijke woon- en leef gemeenschappen.

• Familiedomein dorp - Een oorspronkelijke woon- en leefvorm die eeuwen geleden vooral in Rusland aanwezig was (rurale nederzettingen) en al een tijdje opnieuw in de belangstelling komt door de Anastasia boekenreeks (Vladimir Megre). Typische kenmerken zijn: de families wonen als buren naast elkaar op domeinen van ongeveer 1 hectare - het creëren van een ruimte van liefde -  het streven naar autonomie en zelfvoorziening - het toepassen van permacultuur en biotuinbouw - het kiezen voor ecologie, duurzaamheid, hernieuwbare energie en waterzuivering - een terugkeer naar eenvoud en essentie - het samenwerken met fauna en flora - een spirituele levensvisie - ziele educatie - holistische geneeskunst - creatieve ontplooiing - integratie van generaties - externe en interne samenwerking. De insteek is het behouden, behoeden, verfraaien en verrijken van de planeet door verantwoordelijkheid te nemen voor een perceel van 1 hectare. Een principe wat bekend is bij vele natuurstammen zoals de Aboriginals. Een 'totem' toegewezen krijgen bij de Aboriginals betekent dat je het behoederschap krijgt over iets uit de natuur. Op die manier helpt het hele dorp om hun omgeving te beschermen. Een sterk idee wat men dus ook terug kan vinden in het familiedomein concept. Daar krijgt een gezin het behoederschap en de verantwoordelijkheid over een stukje van moeder Aarde. Niet alleen om er zelfvoorzienend te leven maar ook om het mooier en rijker en gezonder te maken. Zo kunnen we de planeet (en onszelf) helen en in overvloed en vrede samen een paradijs co-creëren.
  
• Ecodorp - Op een ecodorp woont iedereen in een eigen woning meestal rond een dorpskern. Er zijn onnoemelijk veel varianten en er wordt vaak gestreefd naar een mate van evenwicht tussen privacy en eigen ontwikkeling enerzijds en gemeenschappelijke taken zoals voedselvoorziening en onderhoud van het dorp anderzijds. Peilers zijn ecologie, zelfvoorziening, duurzaamheid met vaak ook een holistische en spirituele insteek. Een kleinere versie van een ecodorp is een ecowijk, namelijk enkele straten waarvan de bewoners samen een gezamenlijke, ecologische visie kiezen. Dit concept is sterk toegenomen dankzij de transitiebeweging.
  
• Co-housing - Bij samenhuizen wordt vaak een groot gebouw of boerderij gedeeld waarbij het accent op een aantal gemeenschappelijke activiteiten ligt. Iedere bewoner beschikt wel over een private woonst maar de maaltijden zijn mogelijk samen; er is een gemeenschappelijke tuin, eetzaal, washuis en kinderopvang; vervoer en materiaal kunnen gedeeld worden en er zijn regelmatig gemeenschappelijke activiteiten.
• Commune - De bewoners wonen vaak samen in gemeenschappelijk gebruikte gebouwen en doen meestal alles of toch zoveel mogelijk samen waarbij ook de (materiële) bezittingen gedeeld worden. De verbindende visie kan spiritueel, sociaal of politiek zijn. Communes hebben een lange traditie en ontstonden vaak als tegenbeweging of als idealistische afsplitsing, zoals de Essenen, de eerste christelijke gemeenten en de hippie beweging in de jaren zestig.
• Kibboets - Collectieve landbouw nederzettingen die in Israël ontstonden en als grondslag sterk socialistische principes hanteren.
• Ashram - Een typisch Indiase woon-, werk-, leef- en ontmoetingsplaats met sterk spiritueel/religieuze inslag onder leiding en inspiratie van een goeroe of mysticus. 

    Findhorn

 

De 4 Peilers

Uit de ervaring van honderden samenleef gemeenschappen blijkt dat er op zijn minst 4 basis peilers om een succesvol project te starten. Deze 4 peilers kunnen ook 4 valkuilen worden wanneer ze niet de nodige aandacht krijgen gedurende de opstartfase en ook daarna. Daarom mislukken 9 op de 10 projecten nog voor het einde van hun eerste jaar. De 4 peilers/valkuilen zijn: visie, financieel, administratie en het persoonlijke stuk. Hou in gedachten dat dit mogelijkheden en denkoefeningen zijn. Alles dient met de opstartgroep besproken en beslist te worden. Laten we beginnen met visie.

1. Visie

Dit is een uitgebreid thema met verschillende onderdelen. De visie is de lijm die de deelnemers samen (ver)bindt en het project een stevig fundament geeft. Om een gezamenlijk gedragen visie op te stellen waar iedereen zich kan in vinden, kan het goed zijn om eerst een andere oefening te maken. Namelijk op zoek gaan naar jouw eigen motivatie en innerlijke impuls om mee te werken aan een samenleef project. Wat zijn jouw behoeften, wat is jouw droom, wat is jouw intentie? Soms is het nodig om diep in jezelf te duiken om de échte behoeften te ontdekken. In deze onzekere tijden voelen veel Mensen misschien de aandrang om 'het systeem' te verlaten vanwege angst voor de toekomst, de hete adem van de politiestaat of het gevoel van vervreemding in een onpersoonlijke stad. Maar dit is eerder een reactiepatroon op een uiterlijke gebeurtenis, terwijl een behoefte eerder een impuls tot actie is vanuit een innerlijke aandrang. Er is een wezenlijk verschil tussen beide. Wanneer dan de behoeften van iedereen worden samen gelegd dan kan daaruit de basis voor een visie ontstaan. Dit is bijvoorbeeld de verwoording van mijn behoeften/droom/intentie bij de eerste Rivendell groep:

'Met vrienden en geliefden op een mooie, groene plaats een stressvrij, gezond en liefdevol leven uitbouwen in harmonie met mens en natuur. Tijd nemen voor mezelf, voor leuke en boeiende activiteiten, voor echt contact met medemensen. Genieten, spelen, creëren, dromen. Een evenwicht zoeken tussen creativiteit, ontspanning en zelfrealisatie en in dienstbaarheid meebouwen aan een hemel op Aarde voor iedereen.'

Wat zijn jouw behoeften, intenties, dromen?
Wanneer de intenties en behoeften van iedereen duidelijk zijn, kan men de visie opstellen. Dit is de dragende structuur van het hele project en de verwoording van de innerlijke dromen der deelnemers. Een visie kan verschillende elementen en onderdelen bevatten die door onderling overleg en samenspraak tot een werkbaar model uitgroeien. Zo'n model leidt dan in een volgend stadium tot werkbare strategieën en technieken waarmee de dromen en intenties der deelnemers kunnen gerealiseerd worden. Dit klinkt allemaal nogal theoretisch, maar het is niettemin de belangrijkste stap om een hechte groep en een succesvol project te lanceren. Het is dankzij de gezamenlijk gedragen, begrepen en geleefde visie dat kloosters en ashrams duizenden jaren kunnen blijven bestaan. Veel groepen slaan deze stap over en beginnen gewoon ergens zonder echte duidelijkheid over wat ze precies willen. Het blijft allemaal tamelijk vaag en open. De ervaring leert dat zulke projecten nooit (lang) blijven bestaan ofwel veel verloop kennen zonder echte coherentie.

De visie gaat dus over: wat willen we precies, wat is het hoofdthema, wat is de bedoeling, wat gaan we doen, waar willen we dat doen, wat is het plan, wat zijn de kenmerken van ons project,...dit alles gebaseerd op de behoeften die leven bij de deelnemers. Op deze pagina lees je de algemene kenmerken en onderdelen van een mogelijke visie. Enkele onderdelen van de visie kunnen zijn: kernthema, hoofdvisie, missie, uitgangspunten, doelstelling, kenmerken, statuten, huishoudreglement, business plannen, instap/uitstap procedure, beslissingsprocedure, conflicthantering,...Dit wordt dan allemaal opgeschreven in documenten die altijd te raadplegen zijn (mondelinge afspraken en overeenkomsten zijn altijd uit den boze). Visie is dus een heel uitgebreid thema en vraagt de nodige aandacht. Een groep heeft nu eenmaal afspraken en methodes nodig om beslissingen te nemen (die door iedereen gedragen worden), conflicten op te lossen, de richting en toekomst van het project te bepalen, de grondslagen van de gemeenschap op te stellen, de statuten van de vennootschap te schrijven, enzovoort.

Visie heeft ook te maken met motivatie. Waarom wil je meedoen met een ecodorp project? Vanwege de politiestaat, de Covid gekte, de mogelijke crash en oorlog, de eenzaamheid, de vervuiling en straling in Vlaanderen/Nederland? Of vanwege het diepe verlangen om een familiedomein en een ruimte van liefde te creëren voor jezelf, je gezin en je nakomelingen? Er is een energetisch en psychologisch verschil tussen beide intenties. Belangrijke opmerking: het opschrijven van een visie is geen garantie dat de deelnemers op 1 lijn zitten, soms zijn er verschillen in interpretatie. Het vraagt duidelijke en veelvuldige communicatie. Visie is niet enkel een document met woorden op, het is iets wat je diep van binnen snapt en ook leeft. 

De kunst is een evenwicht te vinden tussen enerzijds vrijheid/openheid en anderzijds omkadering/begrenzing. Elke groep bepaalt hoever en hoe strikt hij daar wil in gaan. De meeste groepen bespreken dit allemaal vooraf en zo grondig mogelijk en beginnen pas wanneer het merendeel der aspecten van de visie duidelijk zijn. Andere groepen doen dit pas later wanneer het project gestart is en de Mensen al op de plek wonen. Hier zitten verschillende nadelen aan vast. Om er maar 3 te noemen: de deelnemers hebben dan andere dingen aan hun hoofd en komen niet meer toe aan het opstellen van de visie of de groep zit niet op één lijn en valt al snel uit elkaar of er is veel onduidelijkheid, chaos en verloop van deelnemers. Dit laatste hoeft geen probleem te zijn, er bestaan leefgemeenschappen waar alles open en vrij is, zonder veel visie en afspraken en waar iedereen doet wat hij of zij wil. Voor sommigen kan zo'n community werken, het hangt af wat de behoeften en intenties zijn. Bij de Rivendell groepen hadden we van meet af aan een rode draad die ons verbond: de boeken van Anastasia. Iedere deelnemer kende de boeken en de ideeën waardoor de visie vrij makkelijk was op te stellen en door iedereen aanvaard én gedragen kon worden. Op deze pagina kun je het oorspronkelijke visiedocument van de eerste Rivendell groep lezen. 

Om even samen te vatten: een goed doorwerkte visie beschrijft de gedeelde toekomst die men samen wil creëren, onthult en beschrijft de kernwaarden van de groep, helpt de inzet van iedereen tot eenheid te brengen, biedt een referentiekader om op terug te vallen bij verwarring of onenigheid, inspireert de groep en is tekenend voor de verbondenheid en inzet van de Mensen in de groep. Dit kunnen enkele mogelijke documenten zijn binnen de visie:

• Visie of droom. Dit is de gedeelde, gemeenschappelijke toekomst die de groep wil creëren. Een voorstelling van wat mogelijk is met dit project en wat de motivatie is om een gemeenschap te vormen. Het zijn de antwoorden op de wie, wat en waarom vragen van het project. Dit document wordt best in de tegenwoordige tijd opgesteld, alsof het op dit moment gebeurt.
• Visie Statement. Dit is de korte versie van de visie. Het is een heldere, beknopte beschrijving van de groepsvisie en missie (en soms haar doelen) in ongeveer 20 tot 40 woorden. Het belichaamt dezelfde energiekwaliteit als de visie en werkt als een lens om de groepsenergie te focussen. Het is makkelijk om te onthouden en het drukt de kernboodschap helder en duidelijk uit: dit is waar het bij ons om draait.
  
• Missie of plan. Dit document drukt de visie in concrete en duidelijke termen uit. Het beschrijft wat de groep fysiek en energetisch wil doen en bereiken. Het verschil tussen visie en missie aan de hand van een voorbeeld. Een gemeenschap heeft als visie: 'een wereld waar Mensen op een eigen zelfvoorzienend familiedomein wonen'. De missie om dit concreet te maken kan dan zijn: 'een voorbeelddorp bouwen waar de bewoners op familiedomeinen wonen en hun kennis en expertise delen met de wereld'. 
• Waarden. Dit zijn de gedeelde waarden, kenmerken en grondslagen waarop de gemeenschap zich baseert om visie en missie uit te voeren en om het samenleven met elkaar te definiëren. Enkele voorbeelden van kenmerken en waarden: duurzaamheid, eenvoud, geweldloosheid, natuurbehoud, transparantie, dienstbaarheid, eerlijkheid, openheid,...  
• Belangen en interesses. Deze komen voort uit de waarden en zijn de tools en doelen waar de gemeenschap mee bezig is en belangstelling voor heeft, zoals permacultuur, compostering, voedselbossen, verbindende communicatie,... 
• Strategie. Dit gaat over de manier waarop bepaalde doelen (zoals het bouwen van een gemeenschappelijke ruimte of de financiering van het project) binnen een bepaalde tijd kunnen verwezenlijkt worden. In plaats van wie, wat, waarom gaat het nu over de vragen hoe, waar en wanneer. Als voorbeeld: stel dat er 50.000 euro gevonden moet worden voor verbouwingen aan het gemeenschapsgebouw dan kan een strategie zijn om dat via crowdfunding, workshops en donaties te doen en te kiezen voor goedkope werkkrachten zoals vrijwilligers.
• Statuten. Dit zijn de formele documenten die dienst doen om officiële verenigingen op te richten via de notaris, zoals de vennootschap die de aankoop van het land doet of de stichting die de gemeenschap vertegenwoordigt.
• Huishoudreglement. Dit zijn de afspraken die de bewoners samen opstellen betreffende het dagelijkse leven. Dit kunnen afspraken zijn rond lawaai(overlast), bezoekers, dieren, netheid, straling en gsm gebruik, druggebruik,...
  

De volgende stap na het opmaken van de visie is dan de vraag hoe de deelnemers de visie/intentie kunnen omzetten in realiteit en praktijk. Men spreekt dan van kenmerken, strategieën en technieken. Dit zal bij ieder project anders zijn afhankelijk van de gekozen visie. Zo zijn er intentionele communities (met een bepaalde intentie of doel), spirituele gemeenschappen, commerciële leefplekken, communes, tiny house dorpen, off-the-grid ecodorpen, permacultuur boerderijen, enzovoort. Bijvoorbeeld, stel dat de intentie/visie is 'om in harmonie met elkaar en met de planeet samen te leven' of 'de creatie van een duurzame, ecologische co-housing leefgemeenschap'. Dan komt de vraag: wat zijn de kenmerken precies en hoe willen de bewoners dat precies verwezenlijken? Voorbeelden van kenmerken en strategieën kunnen dan zijn: duurzaamheid, permacultuur, zelfvoorziening, natuurherstel, biolandbouw, voedselbossen, hernieuwbare energie, schenkeconomie, recyclage, soevereiniteit,...Elk van deze thema's kan dan nog uitgewerkt en gedefinieerd worden. Op de Rivendell website staan tal van deze thema's al uitgebreid beschreven. Eenmaal visie en kenmerken duidelijk zijn, kan in functie daarvan een geschikte locatie gezocht worden (mede afhankelijk van budget en financiering). Op die manier wordt steeds duidelijker wat de bedoeling is van een bepaalde groep en hoe hun dromen/intenties in de materie kunnen gebracht worden. Deze voorbereiding helpt op 3 niveaus: de deelnemer weet steeds beter wat hij/zij wel of niet wil, het groepsproject wordt steeds duidelijker, coherenter en levensvatbaarder en de manifestatiekracht wordt steeds sterker.

Binnen het thema visie zijn er twee belangrijke peilers waar alle leefgemeenschappen een akkoord dienen over te vinden. Een beslissingsprocedure die door iedereen aanvaard en gedragen wordt en een instap/uitstap procedure.

Beslissingen nemen

De gemeenschap beslist samen over belangrijke besluiten, situaties en toekomstplannen die het dorp aanbelangen. Het is belangrijk dat men een procedure kiest die beslissingen oplevert die door iedereen gedragen en gesteund worden. Democratie (de meerderheid beslist) is niet aangewezen omdat de minderheid zich dan niet echt gehoord en gerespecteerd voelt en dat zorgt op de lange duur gegarandeerd voor conflict en ontevredenheid. Een betere manier is bijvoorbeeld sociocratie. Dit zijn de vier principes bij sociocratie.

• Consent. Alle beslissingen worden genomen door consent (toestemming). Zonder toestemming van alle deelnemers wordt geen beslissing genomen. Zo krijg je heldere besluiten die door alle betrokkenen gedragen worden. Consent betekent dat er geen bezwaar is tegen een te nemen beslissing en er dus toestemming wordt gegeven. Een bezwaar dient gemotiveerd te worden aan de hand van valabele argumenten. Er kunnen ook beslissingen genomen worden op een andere manier dan consent (democratisch, autoritair, orakel,...) op voorwaarde dat het besluit daartoe wel via consent is genomen. Consent is geen consensus, want je hoeft het niet helemaal eens te zijn met een besluit om je toestemming te geven (bij consensus wel). Zolang je bezwaren maar niet overwegend zijn. Het consent is ook geen recht van veto, maar het recht van argument. Bij consent beschikt iedereen over hetzelfde middel om invloed uit te oefenen op een te nemen beslissing.
  
• Kringorganisatie. Een kring is een groep personen die verantwoordelijk is voor het realiseren van een gemeenschappelijke doelstelling. Er wordt samen gekomen in een cirkel en met respect voor de ander. In een cirkel is er met iedereen oogcontact (heel belangrijk) en is de afstand tot het centrum voor iedereen hetzelfde. Er is dus gelijkwaardigheid, ook bij de besluitvorming. Dit is totaal anders dan bij democratie, waar een meerderheid beslist, en er dus altijd ontevreden en niet gehoorde personen zijn.
  
• De taken worden verdeeld zonder mandaat. Het verkiezen van personen gebeurt uitsluitend via consent (ook van de betrokken persoon) en na een open discussie. Zo krijgt de juiste persoon de juiste taak op het juiste moment. Wanneer een taak of rol moet ingevuld worden (secretaris, schrijver van dossier, terreinzoeker,...het kan van alles zijn), dan kiest iedere deelnemer een persoon uit die volgens hem/haar deze rol het beste kan vervullen. De keuze wordt gemotiveerd in positieve bewoordingen. Dus nooit: Piet kan geen secretaris zijn omdat...Maar: Piet is volgens mij de beste secretaris omdat...
  
• Dubbele koppeling. Vooral interessant bij meerdere kringen. Wanneer (in een organisatie bvb.) verschillende cirkels actief zijn, zoals directie, ondernemers, arbeiders, bedienden,...dan wordt uit iedere groep een lid gekozen om in de andere groepen te zetelen en in gelijkwaardigheid mee te beslissen en ook omgekeerd. Dus iemand uit de directiecirkel zetelt in de arbeiderscirkel en omgekeerd.
  

Het zijn eenvoudige basisregels, maar ze bieden een uitstekend kader om met een groep samen te komen in harmonie en besluiten te nemen die door iedereen gedragen worden. Het kan nuttig zijn om als gemeenschap eerst een workshop sociocratie te volgen om zo de procedure goed aan te leren. Deze bestuurvorm kent enkele belangrijke voordelen. Het is alvast een eerlijke besluitvormingstechniek, die kan helpen om (complexe) uitdagingen op te lossen en tot duidelijke beslissingen te komen.

• Er ontstaat een grote betrokkenheid, toewijding, openheid en verantwoordelijkheid bij de deelnemers. Er is maximale medezeggenschap.
  
• Er wordt ruimte gemaakt voor (respectvolle) communicatie, zowel horizontaal in de eigen kring als verticaal tussen de verschillende groepen.
  
• Door aan alle betrokkenen gelijkwaardigheid te garanderen binnen een kring, ontstaat een veilige ruimte om creatief en positief gericht te zijn.
  
• De manier van verkiezen bekrachtigt de Mensen en stimuleert hen om hun talenten, vaardigheden en kennis te delen en te vermeerderen. 

Instap en Uitstap procedure

De gouden regel hier is: maak het moeilijk om aan te sluiten en makkelijk om het project te verlaten. Er zijn twee verschillende situaties: de voorbereidende fase en de actieve gemeenschap. Tijdens de voorbereiding van het project is er meestal een kerngroep die het hele traject doorloopt voorafgaand aan de eigenlijke start. Dit traject omvat dingen als: deelnemers vinden, vergaderen, visie schrijven, financiering in orde brengen, administratie in orde brengen, zoektocht naar geschikte domeinen, verhuis voorbereiden, aankoop van het dorp, en uiteindelijk van start gaan. Aansluiten bij de kerngroep kan na goedkeuring door de andere leden en het aanvaarden/begrijpen van de visie. 

Eenmaal de gemeenschap effectief gestart is en er nog plaats over blijft op de site voor nieuwe deelnemers, gebeurt het aansluiten vaak via een procedure. Men doorloopt dan soms eerst een proefperiode van enkele maanden tot zelfs een jaar. Dit is zowel handig voor de nieuwkomer (die dan alvast kan proeven van de dagelijkse gang van zaken en tijd krijgt om kennis te maken met de bewoners) als voor de vaste bewoners (die zo de nieuwe potentiële bewoner goed leren kennen). Na de proefperiode wordt dan door iedereen samen en unaniem beslist over toetreding of afwijzing. Vaak is er ook instapbedrag te voldoen door de nieuwe bewoners. Door het wat moeilijk te maken om aan te sluiten, voert men in feite een soort selectie uit om de nieuwkomers te toetsen op engagement. Aan de andere kant dient men het de bewoners makkelijk te maken om een gemeenschap te verlaten. Want iemand die eigenlijk weg wil maar niet kan (vanwege financiële contracten met de gemeenschap of sociale banden bvb.) zou voor spanning en conflicten kunnen zorgen. De financiële instap- en uitstap bedragen en regelingen worden vastgelegd in de statuten van de vereniging die de gemeenschap opricht.      

2. Financieel

De tweede peiler/valkuil is het financiële aspect. Hier zijn verschillende uitdagingen en steeds weer blijkt dat geld een gevoelig thema is wat voor heel wat discussie en moeilijkheden zorgt. Er zijn alvast 3 verschillende grote onderdelen bij het financieren van een project: de aankoop van het vastgoed, de financiering van de infrastructuur en het dagelijks leven en werken in de gemeenschap.

A. Aankoop van het vastgoed

Er zijn tal van mogelijke constructies om een officiële gezamenlijke aankoop te doen, afhankelijk van de specifieke reglementering in het land van vestiging en de wensen der deelnemers. Enkele vaak gebruikte structuren zijn: VZW, Stichting, Vereniging, Non-Profit, Coöperatie, diverse Vennootschapsvormen,...Elk heeft specifieke voor- en nadelen. Al deze wettelijke vormen vragen: het schrijven van statuten, het inschakelen van een notaris, het openen van een bankrekening en het bezitten van een (start)kapitaal. Ook dient men als groep te beslissen hoe het eigendomsrecht wordt geregeld. Soms is de Vennootschap eigenaar van het totale vastgoed en wordt gewerkt met aandelen die verhandeld kunnen worden. Het grote voordeel hier is dat het project nooit kan verdwijnen wanneer enkele deelnemers de groep verlaten, die verkopen gewoon hun aandelen en een nieuwe bewoner kan instappen. Soms is iedere bewoner persoonlijk eigenaar van zijn/haar woonunit en perceel. Dit is bvb. het geval bij de Russische Anastasiadorpen.

Om het kapitaal samen te krijgen voor aankoop van het vastgoed (boerderij, grond, camping, kasteel,...) bestaan verschillende pistes. Het probleem is dat de kandidaten binnen een groep vaak niet over dezelfde geldbedragen beschikken om te investeren. Sommigen hebben veel geld ter beschikking, anderen hebben niets. Een gelijke en vaste instapsom voor iedereen lijkt de meest eerlijke en logische keuze, maar daarmee sluit men sommige Mensen uit van deelname. Het hangt ook af van de totale aankoopprijs (vastgoed + notaris + taksen), hoe hoger die ligt, hoe meer deelnemers wellicht nodig zijn om het geld samen te krijgen. Tenzij iedereen in de groep heel rijk is (wat nooit het geval is). Sommigen groepen starten een crowdfunding campagne of gaan een lening aan om de aankoop te financieren. Een lening is riskant omdat de druk om maandelijks af te betalen stress en onzekerheid brengt, met name tijdens de kwetsbare periode van pionieren en opstarten.

Er is ook een verschil tussen de opstartgroep en de deelnemers die pas later instappen. De opstartgroep zijn de Mensen (of soms 1 persoon) die het hele project lanceren, financieren en beginnen. Later (soms jaren later) kunnen of zullen nog andere Mensen willen aansluiten en instappen (indien er voldoende plaats en mogelijkheden zijn uiteraard). Deze deelnemers betalen dan een bepaald instapbedrag, deze geldsom komt ten goede aan het project (herstellingen, taksen, onderhoud, afbetaling leningen, enz.). Het instapbedrag verschilt van project tot project en wordt ook bepaald door wat je ervoor in ruil krijgt (aandelen, een woonplek,...).

B. Financiering van de infrastructuur

Dit is afhankelijk van het vastgoed. In welke staat zijn de gebouwen? Is het noodzakelijk om wegen aan te leggen? En wat met de tuinen en het dagelijkse onderhoud van het vastgoed? Er zijn vaak extra investeringen nodig om alles in orde te zetten en te houden. Er zijn ook jaarlijkse belastingen op het vastgoed. Deze investeringen worden, net als bij de aankoop van het domein, gezamenlijk gedragen. Sommige gemeenschappen starten geld genererende activiteiten op als groep om zo de vaste kosten van het dorp te kunnen voldoen.

C. Leven en werken op het dorp of in de gemeenschap

Hoe voorzie je in jouw levensonderhoud als bewoner van een gemeenschap? Want er is altijd nog (wat) geld nodig om dingen te betalen waarin je niet zult kunt voorzien. En wordt er van de bewoners een bepaalde bijdrage (geld, arbeid en tijd) verwacht aan de gemeenschap. Ook hier zijn tal van mogelijkheden afhankelijk van de projectkeuze. Bij een commune of ashram worden alle persoonlijke inkomsten en uitgaven door de gemeenschap geregeld. Er is geen persoonlijk (geld)bezit. Daar staat tegenover dat de bewoner in ruil 'gratis' kan wonen, eten en leven maar ook dagelijks meehelpt en meewerkt aan het instand houden van de gemeenschap. Het andere uiterste zijn de Anastasiadorpen waar iedere familie zelf volledig verantwoordelijk is voor inkomsten en levensonderhoud. Wel worden alle gemeenschappelijke uitgaven (taksen, belastingen, verzekeringen, onderhoud van wegen, herstelling van gemeenschappelijke ruimten,...) door iedereen samen gedragen. Soms wordt daarvoor aan iedereen een maandelijks geldbedrag gevraagd wat dan in de gemeenschapskas komt. Maar alles wat betreft eigen woonunit, perceelinrichting en persoonlijke inkomstenbron blijft de verantwoordelijkheid van het gezin of van de bewoner.

Financieringsoverzicht

1. Financiering van het vastgoed. De gemeenschap heeft de keuze uit verschillende methodes naargelang de samenstelling en het globale vermogen van de groep. (1) Iedere deelnemer betaalt een gelijke instapsom die gelijke eigendom- en beslissingsrechten en verantwoordelijkheden vertegenwoordigt. (2) De gemeenschap leent het (totale of gedeeltelijke) bedrag voor vastgoed aankoop en infrastructuur en iedere deelnemer betaalt maandelijks een gelijk bedrag ter aflossing van de lening. (3) Eén of enkele welstellende deelnemer(s) koopt (kopen) het vastgoed en de medebewoners betalen maandelijks een afbetalingsbedrag aan hem/haar.

2. Financiering van de werkingskosten tijdens de opstartfase zoals website, transport, prospectiereizen, notaris,... (1) Iedere deelnemer betaalt een gelijke maandelijkse bijdrage. (2) Financiële steun van familie, vrienden, sympathisanten. (3) Het organiseren van activiteiten die geld genereren.

3. Financiering van de gemeenschappelijke infrastructuur, het onderhoud en de dagelijkse werking van het ecodorp. (1) Iedere bewoner betaalt een gelijke maandelijkse bijdrage. Gezinnen betalen volgens het aantal gezinsleden en hun leeftijd een aangepast bedrag. (2) Sponsoring door ecologische bedrijven, ethische banken, educatieve organisaties. (3) Subsidies en toelagen van officiële instanties. (4) Activiteiten, workshops, cursussen, productverkoop. (5) Vrijwilligerswerk.

4. Financiering van de eigen woonunit en inrichting van het privaat perceel. (1) Eigen kapitaal van de bewoner(s). (2) Crowdfunding campagne. (3) Een (renteloze) lening via familie of vrienden. (4) Vrijwilligerswerk.

5. Financiering van het dagelijkse leven op het ecodorp. (1) Betaalde arbeid en diensten binnen of buiten het Ecodorp. (2) Spaargeld. (3) Vervangingsinkomen, pensioen, werkloosheidsvergoeding. (4) Ruilhandel en schenkeconomie. (5) Je eigen gaven, talenten, creativiteit en passies (zie hier: 105 Verdienmodellen).

3. Administratie

Derde peiler/valkuil is administratie en bureaucratie. Dit handelt over alles met betrekking tot de officiële en legale papierwinkel en alle reglementeringen en verschilt uiteraard van land tot land. Er zijn landen met soepele wetgeving waar ecoprojecten een warm welkom en de nodige steun ontvangen (Rusland, Belarus). En er zijn landen waar het allemaal veel moeilijker verloopt. Het hangt ook af van het project wat men wil realiseren. Een co-housing gemeenschap wordt tegenwoordig algemeen aanvaard, een yurt of tiny house gemeenschap is al veel moeilijker en een familiedomein dorp is in west Europa bijna onmogelijk (behalve in Wales). Het kan goed zijn om professionele hulp en raad in te schakelen bij het onderzoeken van de wetten, het doorlopen van de procedures, het aanvragen van vergunningen en toestemmingen. Denk hierbij aan een advocaat, een notaris of een projectmanager. Vaak kunnen ook de burgemeester of de bedienden van de gemeente al een hoop vragen uitklaren. Bekende vragen betreffen: zonering, woontoestemming, bouwvergunningen, waterrechten, belastingen, leningen, domiciliëring, uitkeringen, verzekeringen, ...  Daarnaast dient men ook documenten en dossiers op te stellen die het project inkaderen, beschrijven en valideren. De belangrijkste zijn de statuten voor de vennootschap, de contracten (financiering en/of lening), de visiedocumenten, de interne reglementen,...Deze fase kan heel lang aanslepen en uiteindelijk kan het project ook (volledig of gedeeltelijk) afgekeurd worden door de autoriteiten. Daarom kiezen sommige groepen om niet alle (of zelfs geen) procedures te doorlopen en min of meer illegaal te beginnen. Wat altijd het risico inhoudt dat vroeg of laat het project van overheidswege gedwongen wordt te stoppen. 

4. De schaduw

De vierde peiler/valkuil is de persoonlijkheid (ego-perikelen). Een leefgemeenschap bestaat uit een bonte groep Mensen die elk hun eigen persoonlijkheid, temperament en karakter meebrengen en ook (soms zware) energetische en mentale bagage uit het verleden meedragen. Iedereen heeft een eigen verhaal en dat zit soms vol angsten, teleurstellingen, mishandeling, schaamte, verdriet, pijn,... Dit zorgt gegarandeerd voor confrontaties, discussies, uitdagingen, triggers, projecties, wrevel en zelfs onenigheid en ruzies. In wezen hoeft dit geen probleem te zijn wanneer de deelnemers bereid zijn tot zelfreflectie, heling en schaduwwerk (= het onderzoeken van je duistere kant en werken aan het zichtbaar maken van dingen die je, bewust of onbewust, ‘achter slot en grendel’ hebt gezet). Men dient bereid te zijn om aan ' zichzelf te werken' want uiteindelijk draagt iedereen grote of kleine kwetsuren en trauma's mee. En die kunnen sneller getriggerd worden wanneer men samenleeft met anderen. Eckhart Tolle noemt dit het 'pijnlichaam'. Op alle ecodorpen worden technieken en methoden aangeleerd en toegepast om tot een harmonieuze interactie en levensstijl te komen. Eén van de allerbelangrijkste is zonder twijfel 'verbindende communicatie' ontwikkeld door Marshall Rosenberg. Mocht iedereen dit als kind en jongvolwassene meekrijgen dan waren er veel minder misverstanden en ruzies op de wereld.

Andere bekende technieken zijn The Work (Byron Katie), Spiegelogie (Willem de Ridder), EFT, schaduwwerk, kunstzinnige therapie,... Het samenkomen van verschillende Mensen, elk met hun unieke eigenheid, kan net een meerwaarde betekenen en de diversiteit van de gemeenschap vergroten indien iedereen bereid is tot innerlijk werk. Soms zijn Mensen evenwel zo diep getraumatiseerd (narcisme, psychosen, verslavingen, agressie,...) dat samenleven met hen onmogelijk is. Zo iemand kan de hele boel verzieken voor iedereen en heeft in feite professionele begeleiding en hulp nodig die de gemeenschap niet (altijd) kan bieden.

Trauma- en conflicthantering

In een wereld die bol staat van social media, instagram en selfies hebben we de neiging om enkel onze mooie en succesvolle kant te laten zien. De ongewenste, onbekende en donkere stukken uit onze persoonlijke en collectieve geschiedenis worden vaak onderdrukt en niet geleefd. Maar ieder Mens is een prachtige combinatie van licht en donker, een mengeling van schoonheid en pijn, een eenheid van het bekende bewuste en het onbekende onbewuste. Zowel de lichtkant als de schaduwkant zijn een integraal deel van het geheel. Werken aan de persoonlijke en collectieve schaduwen maakt deel uit van het proces van bewustwording en het veranderen/transformeren van de wereld en onszelf.

De donkere schaduwkant wordt vaak als 'negatief' gezien en er is de neiging om de minder gewenste aspecten van de persoonlijkheid af te wijzen, te ontkennen, te onderdrukken of te verwerpen. Maar in deze schaduwen zitten fundamentele energieën opgeslagen die nodig zijn om terug 'heel' te worden. Het mooie maar ook confronterende is dat de schaduwkant vaker kan 'getriggerd' worden wanneer Mensen samen leven en wonen, bijvoorbeeld op een ecodorp. Schaduwwerk is het bewuste werk om te kijken naar wat we 'niet willen zijn' of naar wat we ontkennen, dus om te kijken naar die delen in onszelf die we willen vermijden of waar we blind voor zijn. Maar door iets te vermijden, verdwijnt het niet, het blijft nog steeds deel van de psyche en wordt onbewust geleefd. Bewust worden van al die aspecten in de ziel betekent dat we het vermogen krijgen om het volledige zelf op een constructieve manier te leven. Er bestaan vele methoden en manieren om schaduwwerk te doen: therapie, dans, afzondering, mediatie, proceswerk, familie opstellingen, theater, lichaamswerk, massage,...We staan even kort stil bij enkele bekende technieken om harmonieuze relaties binnen een groep te krijgen. 

1. Verbindende Communicatie

Geweldloze of verbindende communicatie werd ontwikkeld door Marshall Rosenberg en is een uitstekende tool en vaardigheid om conflicten te voorkomen en op te lossen, om helder en bewust te communiceren en om relaties te helen. Zijn (terechte) overtuiging was dat oordelen (denken in goed of fout) geweld creëert tussen Mensen. In plaats van te blijven steken in oordelen, is het belangrijk om de gevoelens en behoeften die eronder liggen te ontdekken. Het is daarom van belang om veel aandacht te besteden aan zelfreflectie en mededogend contact maken met jezelf. Zo leert men verantwoordelijkheid nemen voor de eigen gevoelens en daarmee samenhangende behoeften. Door verbinding te maken met je (echte) behoeften, richt men zijn handelen op wat goed voelt en kan men via een verzoek zijn behoefte aan de ander kenbaar maken.
Verbindende communicatie gaat dus over 'in verbinding zijn'. In verbinding met de gevoelens en behoeften van jezelf én van de ander. In die verbinding ontstaat helderheid en ruimte voor mededogen en empathie. Waardoor het makkelijker wordt om zowel je eigen behoeften als die van de ander te vervullen. Verbindende communicatie moedigt aan ons te richten op wat wij waarnemen, hoe we ons voelen, wat onze onderliggende behoeften zijn en wat ieder graag zou willen dat er gebeurt. Typische communicatie valkuilen zoals (ver)oordelen, roddel, kritiek en reacties vanuit het ego worden vermeden. Meer harmonie, duidelijkheid en succesvol omgaan met elkaar zijn het resultaat. De bouwelementen van het geweldloze communicatiemodel zijn:

• Waarnemen: objectief en neutraal waarnemen zonder invullen, zonder oordeel.
• Gevoelens: hoe we ons voelen bij die waarneming (dus niet hoe we denken), en die gevoelens herkennen, erkennen en uitdrukken.
• Behoeften: verantwoordelijkheid nemen voor jouw gevoelens.
• Verzoeken: concrete actie (verzoeken) voorstellen die het leven verrijken (geen eis noch verplichting). 

Hier is wat meer toelichting aan de hand van 2 symbolisch gekozen dieren: de oordelende jakhals en de giraf als landdier met het grootste hart.

A. Waarnemen versus interpreteren en oordelen.
De jakhals maakt voortdurend interpretaties van hetgeen hij ziet en hoort. Deze interpretaties zijn gebaseerd op zijn eigen referentiekader en zijn eigen ervaringen. Wanneer zijn interpretaties niet overeenstemmen met de intenties en gedachtewereld van de ander, zal de ander zich niet begrepen voelen. Wanneer de jakhals hier ook nog een portie oordelen over de ander aan toevoegt, is de kans op strijd aanzienlijk.
De giraf neemt objectief waar wat er gebeurt. Hij communiceert deze waarnemingen open en liefdevol naar de ander, en is benieuwd of de ander zijn waarnemingen herkent. Er ontstaat een gesprek dat is gebaseerd op wederzijds respect en betrokkenheid. 

B. Gevoelens versus quasi-gevoelens.
De giraf vertelt open en eerlijk hoe hij zich voelt. Gevoelens kunnen krachtig aangeduid worden door middel van één woord uit de categorie Bang, Boos, Blij of Bedroefd. Hoe meer woorden gebruikt worden, hoe onduidelijker de communicatie. Door open en direct te zeggen hoe je je voelt, word je sterk in je kwetsbaarheid. Het is vaak een ontwapenende manier van communiceren.
De jakhals doet alsof hij zijn gevoelens deelt, maar in feite vertelt hij zijn oordelen. Rosenberg noemt dit daarom quasi-gevoelens. Het is communicatie met een erg vervelende bijsmaak. De ander wekt de (valse) indruk dat hij zich kwetsbaar opstelt, maar deelt in feite een dreun uit. Wanneer iemand bijvoorbeeld zegt: 'Ik heb het gevoel dat jij deze opdracht niet aankunt.', zeg hij eigenlijk: 'Ik vind jou niet gekwalificeerd voor deze opdracht.'

C. Behoeften versus verwijten.
Gevoelens zijn een signaal van de onderliggende behoeften. Behoeften zijn, veelal onbewust, een sterke drijfveer in ons handelen. De giraf is alert op zijn eigen behoeften en op de behoeften van de ander, en communiceert hierover. Communiceren over je behoeften vergroot het wederzijds begrip. Zeker wanneer het gaat over ‘negatieve’ gevoelens, kan het zoeken naar de onderliggende behoeften zeer ontwapenend werken.
De jakhals laat zich leiden door zijn (negatieve) gevoelens en emoties. Deze ontaarden gemakkelijk in verwijten. Je verwijt de ander dat hij niet in jouw behoeften voorziet. Soms zijn we bereid om de ander tot in den treuren te blijven bevechten, meestal omdat we willen dat de ander ons ziet, hoort, respecteert,...behoeften die niemand vreemd zijn.

D. Verzoeken versus eisen.
De jakhals eist van de ander dat hij zich gedraagt volgens zijn normen, en vooral op zo’n manier dat de ander in zijn behoeften voorziet. Dit maakt de ander onvrij in zijn handelen. De kans is groot dat de wederzijdse irritaties en oordelen groeien.
De giraf is open en eerlijk over zijn gevoelens en behoeften en doet van daaruit een verzoek aan de ander. Hierdoor is de ander vrij om te kiezen of hij aan het verzoek wil voldoen of niet. Wanneer je een verzoek doet aan een ander, bestaat altijd het risico dat deze jouw verzoek niet inwilligt. De kunst voor de giraf is om hier met compassie en respect voor zichzelf en de ander mee om te gaan.

Verbindende communicatie vraagt alvast veel oefening en het aanleren van nieuwe communicatie technieken. Er worden regelmatig workshops aangeboden en op YouTube zijn tal van video's te vinden. Bijna alles wat we doen of niet doen, of alles wat we zeggen of niet (durven) zeggen, ontstaat omdat we een behoefte willen vervullen. De intentie van verbindende communicatie is om, doordrongen van dit besef, steeds meer te luisteren, te spreken en te leven vanuit verbondenheid met en respect voor eigen en andermans behoeften.

Verbindende communicatie is gericht op alle intermenselijke relaties. Hoewel de methode niet specifiek toegespitst is op de relatie tussen ouder en kind, zijn ondertussen ook concepten ontwikkeld over opvoeding. Sura Hart en Victoria Kindle Hodson schreven hun boek 'Respectful parents, Respectful kids'. Belangrijke uitgangspunten uit het boek zijn: het vermijden van dwang en destructieve taal. Door het geven van wederzijds respect, emotionele veiligheid en een diep vertrouwen, nodigt men het kind uit tot openheid en samenwerking en bouwt men aan een goede, langdurige relatie met het kind. Justine Mol schreef  o.a het boek: 'Opgroeien in vertrouwen'. Hierin werkt ze het thema 'straffen en belonen' uit, waarin ze stelt dat zowel straffen als belonen een vorm van oordelen is. Beiden ondermijnen de innerlijke motivatie van het kind. In het boek beschrijft ze alternatieven waardoor kinderen nieuwsgierig en open blijven en hun zelfvertrouwen kan groeien.

Meer info:
° Geweldloze Communicatie – Verbindend, ontwapenend, doeltreffend communiceren
° Marshall Rosenberg - Non Violent Communication (Full San Francisco Workshop) 03:05:37
° Marshall Rosenberg - Workshop 08:20:46
° Verbindende Communicatie - Erwin Tielemans (PDF 11 pag)
° Verbindend communiceren met kinderen

2. The Work

The Work (ontwikkeld door Byron Katie) bestaat uit vier vragen die, zodra je ze toepast op een specifiek probleem, je in staat stellen datgene wat jou dwarszit in een totaal ander licht te zien. Zoals Katie opmerkt: 'Het is niet het probleem wat ons lijden veroorzaakt, het is onze gedachte over dat probleem.' Een gespannen, onaangenaam gevoel is het resultaat van een gedachte. We hebben een gedachte, krijgen een gevoel en reageren daar dan op. In een poging deze onaangename gevoelens te veranderen, zoeken we oplossingen buiten onszelf (sport, eten, alcohol, drugs, liefdeloze sex, shoppen, gokken,...). Maar we kunnen ook ons denken onderzoeken, het gevoel bij de wortel aanpakken en van binnenuit een verandering aanbrengen. Orde neemt de plaats in van chaos. Die chaos in ons hoofd is het gevolg van hechten aan een idee dat niet waar is, waaraan we vasthouden en waarvan we denken dat het waar zou moeten zijn. Totdat we het onderzoeken, kan dat idee ons nog veel meer pijn bezorgen. Het onderzoek (The Work) brengt iedere keer weer vrede en vrijheid. The Work kan helpen om: al je relaties radicaal te verbeteren; te begrijpen dat de wereld een veilige en liefdevolle plek is; te leren van je lichaam te houden; er op te vertrouwen dat de realiteit altijd zachter is dan jouw verhaal erover; jouw denken en al je gedachten zonder angst te begrijpen; en te luisteren naar en te leren communiceren met anderen op een liefdevolle, eerlijke, effectieve en onbevreesde manier. Leer zelf deze krachtige methode toepassen met de instructies uit dit kleine boekje 'Het einde van lijden'.

    Dancing Rabbit

Tips & aanbevelingen

Hier zijn nog wat tips en goede raad uit de ervaring van honderden ecoprojecten wereldwijd.

1. De Mensen zijn altijd de basis en het vertrekpunt van een project. Geschikt land vinden, geld samen krijgen, administratie op orde brengen, de gemeenschap opstarten, bouwen en tuinieren, samenleven,...al die dingen zijn haalbaar voor een groep Mensen met een gemeenschappelijke visie en echte betrokkenheid. Een sterke visie, een goede planning, een stevige aarding, en een groot doorzettingsvermogen zijn de vier kwaliteiten die een project zullen laten slagen. Bij sommige projecten gaat het sneller dan bij andere, geduld is dus een mooie zaak. Bepaal eerst en vooral en allemaal samen de missie en grondvisie. Trap niet in de val om overhaast naar land te zoeken nog voor de groepsidentiteit en de dorpsvisie duidelijk zijn. Bespreek alle onderwerpen met elkaar, zowel de valkuilen als mogelijkheden, zowel theorie als praktijk, zowel het papierwerk als de menselijke kant.

2. Breng een sterke, sympathieke en gemotiveerde kerngroep samen van Mensen met complementaire vaardigheden en kennis die zich ertoe verbinden om vijf jaar lang en met 200% engagement het project uit te bouwen. Leer om elkaar te respecteren en om voor elkaar te zorgen, gebruik verbindende communicatie om met elkaar om te gaan. Tolereer geen onopgeloste negatieve conflicten, wees bereid om van mening te verschillen en toch te blijven houden van elkaar. Neem tijd om elkaar te leren kennen, niet alleen tijdens de vele vergaderingen en samenkomsten maar ook op hartniveau. Organiseer vaak leuke momenten (samen muziek maken, dansen, mediteren, wandelen, andere projecten bezoeken, inspirerende films kijken,…). Er ontstaan verbindingen tussen de bewoners op mentaal, emotioneel en spiritueel vlak.

3. Wees niet gehaast, maar wees wel volhardend en zet stap voor stap door. Er is veel te doen, te bespreken, te ontwerpen, te bezinnen, te vergaderen, te ont-moeten. Iedereen doorloopt een heel proces, zowel uiterlijk en praktisch, als innerlijk en theoretisch. Neem je tijd. Wees flexibel qua locatie en land. Begin nu al op de plaats waar je bent met het leven wat je straks op de gemeenschap wilt leven.

4. Zorg voor een duidelijke en heldere financiële structuur. Geld is een belangrijk en heel gevoelig thema. Bedenk een eerlijke en solidaire manier om iedereen een kans tot deelname te geven. De volgorde is: eerst de Mensen – dan de visie – dan het geld. Maak niet de fout om de visie aan te passen of zware compromissen te sluiten omdat een rijke kandidaat of sponsor dit vraagt. Hoe minder geld in de groep, hoe creatiever men dient te zijn. Zoek naar creatieve manieren om potentiële financieringsproblemen op te lossen maar die wel de basisvisie respecteren. 

5. Kies een beslissingsprocedure waar iedereen mee instemt. Doe dit heel vroeg, van bij het begin van het project. Mogelijkheden zijn: consensus, consent, sociocratie. Maak schriftelijke documenten over alles wat beslist wordt zodat er geen discussie of verwarring mogelijk is. Conflicthantering is prioritair. Neem voldoende tijd om interpersoonlijke conflicten en ruzies op te lossen, zowel tijdens de opstartfase als later tijdens het dorpsleven. Roep desnoods de hulp in van een externe en neutrale bemiddelaar. Innerlijk werk en schaduwwerk zullen noodzakelijk zijn, samenleven met elkaar triggert allerlei patronen en blokkades (pijnlichaam of ego). Dit kan vervelend zijn maar ook helend voor wie bereid is tot introspectie en zelfopvoeding. Kies technieken en methodes om hiermee om te gaan. Hier zijn enkele mogelijkheden om de groep te begeleiden naar meer bewustwording en het project te helpen realiseren: Verbindende Communicatie (Marshall Rosenberg), Spiral Dynamics, Katie Byron (The Work), Dragon Dreaming, Sociocratie, Energiewerk, Spiegelogie (Willem de Ridder), Schaduwwerk, Holacracy, Ubuntu, Kgotla, Ikigai,...

6. Hou iedereen van de groep op de hoogte van de ontwikkelingen zodat ze het overzicht kunnen bewaren. Creëer mogelijkheden waardoor de (nieuwe) deelnemers op een informele en boeiende manier kunnen leren over de 3 belangrijke aspecten van een leefgemeenschap: sociaal, economisch en ecologisch. Maak tijd om iedereen te horen en alles uit te leggen. Luister naar iedereen. Ook naar de kinderen. Niet elke nieuwe deelnemer zit dadelijk op dezelfde lijn en snapt de bedoeling, toch kunnen ze ook nieuwe energie en inzichten brengen en zo de oprichtende kerngroep helpen en inspireren. Begin met het vertellen van verhalen aan elkaar. Je hoeft geen 10 jaar te wachten om herinneringen te delen. Begin zo vroeg mogelijk met jullie eigen rituelen en laat ze tot bloei komen.

7. Bezoek samen allerlei bestaande projecten zoals permacultuur tuinen, voedselbossen, ecodorpen, co-housing projecten, familiedomeinen, tiny houses, doe-het-zelf experts, kunstenaars, ambachtsmensen,...ter inspiratie, lering en vermaak. Ga uiteindelijk samen op zoek naar een geschikt terrein. Hierbij zijn verschillende parameters van belang: landkeuze, regio, ligging, prijs, waterbronnen, rivier, omgeving, bereikbaarheid, klimaat, grondkwaliteit, groene burgemeester,...en nog vele andere. Wees soepel en hou niet vast aan een vooropgestelde keuze. In sommige landen is een ecodorp makkelijker te realiseren dan in andere (qua wetgeving, vergunningen en officiële toestemming).

8. Wees integer en pragmatisch maar wees ook alert dat streng idealisme het project niet verlamt en laat stagneren. Nieuwe deelnemers die niet de tijd nemen om de visie van de gemeenschap helemaal te begrijpen en te integreren of die een heel andere visie hebben, kunnen soms de gemeenschap uitdagen, ondermijnen en aanvallen. Blijf dan sterk, geconcentreerd, liefdevol en vergevingsgezind. Werk aan het verbeteren van de selectieprocedure om deelnemers met een bepaalde mate van emotionele en mentale volwassenheid aan te trekken. Maar leer ook om los te laten wanneer de tijd rijp is. Het leven is verandering, wees flexibel genoeg om mee te gaan met stroom.

9. Werk samen met de officiële instanties, communiceer met de lokale bevolking in de regio. Wees open en transparant naar elkaar en naar de buitenwereld. Bouw een groot netwerk van sympathisanten en vrienden op. Schenk aandacht aan gemeenschapsvorming, kom regelmatig samen (ook later als dorpsbewoners). Neem het engagement en de verantwoordelijkheid om het dorp levend te houden. Hou vertelavonden waar iedereen zijn ervaringen en gevoelens kan delen.

10. Gebruik permacultuur technieken om het dorp en het familiedomein te ontwerpen. Het dorp is tegelijkertijd een boerderij, een school, een woonplaats, een werkplek, een experimenteer ruimte, een veilige haven en een plaats van schoonheid en wilde natuur. Wees bereid om scholing en studie te volgen wanneer nodig. Voorzie eventueel een budget om trainingen en workshops te volgen in verbindende communicatie, vergaderen, conflictoplossing, permacultuur-ontwerp, grondwerken en bouwvaardigheden.

11. Waardeer anderen, ook als ze het niet verdienen. Ga er van uit dat iedereen steeds naar beste vermogen handelt en spreekt. Motiveer anderen en toon zelf het goede voorbeeld. Spreek positief over anderen, vermijd ten allen tijde geroddel en kwaadsprekerij. Bewaak de groepsidentiteit en de leefbaarheid van het dorp. Maak het moeilijk om aan te sluiten, werk met een proefperiode waarin de nieuwe potentiële bewoners eerst enkele maanden op het dorp komen helpen als vrijwilliger.

12. Maak vaak tijd om te vieren, te feesten, om creatief samen te zijn (muziek, dans, kunst, toneel,...). Zorg voor een positieve vibe, lach vaak en beschouw humor en vreugde als een cruciale factor (want dat is het). Zorg voor een goede en sterke gezondheid. Ga niet over je grenzen, bewaak je fysieke, mentale en emotionele balans.     

13. Mijd en negeer alle negatieve personen die je allerlei twijfels en angsten aanpraten en niet geloven in jouw droom. Meestal projecteren ze hun eigen angsten, bezorgdheden, wantrouwen en jaloezie op jou. Afbreken en kritiek spuien is makkelijk en leidt nergens naar. Vertrouw op jezelf, luister naar je intuïtie en volg je hart. Altijd. En altijd betekent echt altijd. De mind is namelijk geprogrammeerd met leugens en is het belangrijkste middel waardoor de matrix in stand wordt gehouden. Als we echt een nieuwe wereld willen, dan dient het hart (liefde) de leiding te nemen. Altijd en overal.

14. Bij de dagelijkse omgang met elkaar kun je volgende aanbevelingen ter harte nemen. Spreek altijd voor jezelf in plaats van te generaliseren en 'wij' te gebruiken. Neem je eigen verantwoordelijkheid. Wees authentiek. Beleef je eigen ervaring en respecteer ook de ervaring van de ander, iedereen heeft een unieke perceptie op het leven en dat maakt het samenzijn net zo boeiend en divers. Oordeel niet, maar wees eerder nieuwsgierig naar de visie van anderen. Ga niet uit van veronderstellingen, als je een verhaal of een situatie niet (volledig) kent, vul het dan niet zelf in met je eigen verhalen. Wees transparant, open, ontvankelijk en kwetsbaar. Zie de feedback die je krijgt van anderen als een spiegel voor patronen in jouw innerlijke wereld. Wees dankbaar dat je gewezen wordt op je eigen schaduwen. Nooit roddelen, het lost niets op en het verziekt de energie. Wees niet bang voor een confrontatie. Uitdagingen zijn de ruwe ingrediënten voor onze groei en door ze stevig tegemoet te zien maken we ruimte voor collectieve evolutie. Wees open naar anderen over jouw proces en jouw uitdagingen, zeker wanneer anderen er door beïnvloed worden. Wees integer en neem 100% verantwoordelijkheid voor je gedachten, woorden en handelingen. Focus op de oplossingen, in plaats van problemen. Neem initiatief en voel je betrokken. Wees bereid tot zelfontwikkeling en innerlijke heling. 

Epiloog

Zijn ecodorpen en leefgemeenschappen een antwoord op de grote uitdagingen van deze tijd? Jawel, dat zijn ze zeker. Je hebt ze in alle kleuren en smaken, wereldwijd vele tienduizenden ondertussen, waarvan de Anastasiadorpen een buitenbeentje zijn (want daar beheert iedere familie een eigen hectare en zorgt zelf voor inrichting en inkomsten). Alle ecodorpen en vele gemeenschappen kenmerken zich door deze 4 peilers die onderling innig verbonden zijn in een 'integraal ontwerp':

• ECONOMIE: menselijk, solidair, lokaal, kleinschalig, gedragen door de bewoners zelf, persoonlijk ondernemerschap, alternatieve geldsystemen, voedende en circulaire systemen, verantwoordelijke consumptie,...
• SOCIAAL: samenwerking, solidariteit, verbinding, vertrouwen, traditionele wijsheid, het leven vieren, levenslange educatie, gezondheid, heling, conflict resolutie, sociocratie, groepsbeslissingen, hartsgesprekken, forum, verbindende communicatie, gemeenschapsvorming, holistische geneeskunst,...
• ECOLOGIE: permacultuur, zelfvoorziening, heling en herstel van de planeet, duurzaamheid, biodiversiteit, groen wonen en leven, hernieuwbare energie, wateropvang, zero waste, recyclage,...
• CULTUUR: tradities eren, diversiteit eren, evenwichtige strategieën, wijsheid, innovaties, kunst, visie, reconnectie met de natuur, zelfreflectie, mindfulness, meditatie,...

Het Waterman Tijdperk is begonnen, althans de eerste voorzichtige stapjes in het nieuwe energetische veld. Het astrologische startpunt viel op 21/12/2020 met de conjunctie Jupiter en Saturnus op 0 graden Waterman tijdens de winter zonnewende in het jaar waarin de hele wereld bruusk wakker werd geschud met de boodschap: 'tijd voor verandering, we verlaten het oude normaal'. Waterman is een luchtteken (denken) en heeft als heerser Uranus. Enkele thema's die bij hen horen: wetenschap, technologie, elektronica, internet, uitvindingen, eigenzinnigheid, onafhankelijkheid, originaliteit, creativiteit, vrije zelfexpressie, inspiratie, opstanden, revoluties, anti-autoriteit, vrijheid, samenwerking, humanisme, teamwork, leefgemeenschappen, ecodorpen, broederlijkheid,...

Er komen dus zonder twijfel een boel hoogtechnologische innovaties aan (smart cities, robotica, ruimte exploratie, nanotechnologie en vele andere ontwikkelingen) maar ook groepen die zich willen verbinden en samen leven in harmonie en broederlijkheid. Er zullen dus nieuwe vormen van 'ecodorpen', intentionele gemeenschappen en duurzame steden ontstaan waar materiële en spirituele technologie wellicht samengaan. Hoe die Aquarius ecodorpen en steden er mogelijks gaan uitzien, is nog wat koffiedik kijken. Maar er zijn toch al enkele voorbeelden en denkpistes. Er komen smart cities, dat is zeker, volledig geautomatiseerde steden die gestuurd en gecontroleerd worden door A.I. dankzij 5G en IoT (Internet of Things). Heel wat grootsteden zijn trouwens nu al goed op weg om robotica, camera's en technologie te integreren in hun straatbeeld en dagelijkse werking. Er liggen nieuwe uitdagingen voor ons. We dienen als mensheid te kiezen voor morele techniek en een zuivere wetenschap die ten goede komt aan allen. En we dienen ook toe te zien dat we ondertussen de connectie met de menselijke essentie, met de natuur, met onszelf en met elkaar niet verliezen. Want het gevaar van de komende technocratische maatschappij ligt net in het feit dat mens zijn volledig ondergeschikt wordt aan toestellen, high tech en artificiële intelligentie. Hier ligt een kans voor de ecodorpen en leefgemeenschappen van de toekomst die een evenwicht vinden tussen (morele en spirtuele) technologie en een menswaardig welzijn in harmonie met de natuur en met elkaar.

Tot slot en zoals steeds, time for music, ditmaal 4 favoriete en prachtige (trage) nummers uit de glorieuze eighties.

Woman in Chains

A Slow Song

Praying For Time

Say Hello, Wave Goodbye