Hautes-Pyrénées

Dit is deel 11 van 12 van het reisverslag naar Zuid Europa tijdens de zomer van 2013.

Eerst naar St Bertrand de Commingues, een van de vele mooie en authentieke dorpen in Frankrijk, waar een immense kathedraal imponerend uitkijkt over de omringende groene vlakten. Wie van oude stenen en kerken houdt, zal wellicht een omweg maken om dit te bezoeken, maar een ingangticket kopen kan ik afraden, want er valt eigenlijk niks te zien. Dan, langs de binnenwegen en door piepkleine dorpjes richting Lourdes en de 3 andere topattracties van de Hautes-Pyrénées: de Cirque de Gavarnie & Troumouse, Pont d'Espagne en Pic du Midi.

Lourdes, 6 miljoen bezoekers per jaar die het ooit zo rustige en slaperige plattelandsdorpje aan de voet van de Pyreneeën hebben laten uitgroeien tot een bedrijvig stadje wat leeft van het religieus toerisme. Een duizend jaar oude burcht torent uit boven de stad waar de drukke winkelstraten uitpuilen met grote hotels en allemaal dezelfde shops vol krek dezelfde kaarsen, beelden, paternosters, medaillons en andere godsdienstige prullen. Kolonnes rolstoelen vol oude en zieke mensen worden voortgeduwd, religieuzen uit elke denkbare orde en hopen nieuwsgierige toeristen doorkruisen de straten op weg naar de miraculeuze grot en de genezende bron. In 1858 verscheen de maagd Maria 18 maal aan de 14 jarige Bernadette in een grot nabij Lourdes. Enkel aan haar, niemand der andere aanwezigen merkte iets op. Op aangeven van Maria ontdekt Bernadette ook nog een bron in de grot waarvan het water in de komende 150 jaar voor 69 (al dan niet) miraculeuze genezingen zal zorgen. Boven op de grot, naast de grot en in de wijde omgeving rond de plaats van verschijning werden ondertussen tal van gebouwen opgetrokken: 2 heuse basilieken, tal van kerken, kloosters en kapellen, hospitalen, musea, baden,...De vele pelgrims en bedevaarders kunnen hier alvast hun hart ophalen. Een onderzoeksteam van dokters staat klaar om de mirakels en spontane genezingen die zich eventueel zouden voordoen, te controleren op echtheid. De laatste genezing dateert evenwel van 1989.

Dit hele Lourdes gedoe lijkt mij allemaal nogal wereldvreemd en behorend bij een oude wereld vol bijgeloof en controle en een middeleeuwse uitdrukking van het geloof in de (zogezegde) onmacht, zwakheid, schuld en zonde der mens. Miljoenen mensen geloven een verhaal in een boek zonder een enkel bewijs van waarheid. Dit boek (de bijbel) werd in de loop der tijden verschillende keren aangepast, veranderd en gewijzigd naargelang de kerkelijke macht het nodig achtte, dus authentiek en waarheidsgetrouw is het zeker niet meer. Vele apocriefe evangeliën werden trouwens bewust niet opgenomen in de bijbel (wellicht omdat ze dichter bij de waarheid stonden). Denk hier aan Nag Hammadi en de dode zeerollen. Bovendien is er geen enkel hard bewijs voor het bestaan van Jezus, noch voor Maria, laat staan haar onbevlekte ontvangenis. Veel passages in de bijbel zijn symbolisch te begrijpen en niet letterlijk. Miljoenen mensen stellen vertrouwen in een sprookje en geven hun kracht en verantwoordelijkheid weg aan 'valse' goden. Mij niet gelaten hoor, iedereen heeft recht op geloof en vooral hoop, op welke manier dan ook. Behalve dit.

De grootste misdaadorganisatie die de mensheid ooit heeft gekend, met miljoenen doden op haar geweten, is het Vaticaan en het Christelijk kerkinstituut. Een schrijnende en gruwelijke ontheiliging en een morele en menselijke genocide vinden telkens plaats wanneer de kerk haar macht en imperialisme wil uitbreiden en nieuwe volkeren tot slaaf van haar instituut wil maken. Het is de ultieme vorm van dubbelspraak: met een gestreken gezicht verklaren dat god liefde is en onderwijl hele volksstammen, natuurvolkeren en anders-gelovigen of andersdenkenden uitroeien. De bijbel staat bol van geweld, offergaven, moord en andere perversiteiten. En laten we het nog maar niet over de seksuele ontsporingen hebben. Een (onvolledig) overzichtje ter herinnering:

• 0 tot 6de eeuw: uitroeiing van heidenen, sjamanen, druïden en vele volkeren en stammen die zich niet wensen te bekeren (Saksen, Kelten,...). Kinderen worden niet ontzien maar mee afgeslacht.
• Kruistochten (1095-1291): naar schatting 20 miljoen slachtoffers tijdens de vele kruistochten.
• 4de tot 17de eeuw: uitroeiing van ‘ketters’, andersgelovigen en andersdenkenden (o.m. Katharen, Waldenzen,...) vanaf de 15de eeuw onder supervisie van de Inquisitie. Naar schatting 5 miljoen slachtoffers, velen levend verbrand.
• 1400-1750: uitroeiing van heksen en kruidengenezers op de brandstapel. Schatting: 800.000 slachtoffers (waaronder ook vele kinderen).
• Godsdienstoorlogen: miljoenen slachtoffers in de vele oorlogen, bvb. katholieken tegen protestanten in de dertigjarige oorlog.
• 4de tot 20ste eeuw: aanslagen, slachtpartijen en pogroms tegen Joden. Schatting: 1 miljoen slachtoffers (exclusief WO II genocide).
• 1500-1900: uitroeiing van de Native Tribes in Noord en Zuid Amerika tijdens de verovering van de nieuwe wereld na aankomst van Colombus. Naar schatting 50 miljoen slachtoffers door geweld en 100 miljoen door meegebrachte ziekten.
• 1600-1900: slavenhandel van miljoenen Afrikanen die als heidens en minderwaardig worden beschouwd ten opzichte van christenen. Bijbelpassages worden gebruikt om slavernij te rechtvaardigen. Aantal slachtoffers onbekend.
• 20ste eeuw: christelijke uitroeiingskampen zoals Jasenovac in Kroatië (1940-1945) geleid door Franciscanen en met medeweten van de Paus. 600.000 slachtoffers grotendeels kinderen. Katholieke terreur in Vietnam (1955-1960): tienduizenden slachtoffers onder de boeddhisten. Medewerking van anglicaanse en katholieke priesters aan de genocide in Rwanda (1996). Enzovoort…. 

Deze kerk van lijden en pijn (hun symbool is een Jezus genageld aan een kruis tot de marteldood volgt, hoe morbide en sadistisch kun je zijn...), ontneemt de mens een mogelijkheid om zelf tot inzicht en essentie te komen. Daarom werden trouwens ook de Katharen uitgeroeid (zie dit blogbericht), want die predikten terecht dat niemand de kerk nodig had en heeft om tot God te komen. Reeds 2000 jaar zaait deze kerk verwarring en afscheiding, schuld en boete, angst en verderf, zonde en hel,...en nog steeds trappen mensen massaal in de valkuil van godsdienst en religie. Lourdes is niets meer dan de wanhoop van de zoekende en zieke mens uitbuiten om de macht (en het geld) van de kerk nog te vergroten. En overal in Lourdes staan collectebussen opgesteld. Er is blijkbaar opnieuw vers geld nodig, want in juni heeft een grote overstroming het stadje geteisterd. Grote foto’s langs de pelgrimswegen getuigen van de beschadigingen, die momenteel grotendeels hersteld zijn. Geld heeft het Vaticaan trouwens genoeg getuige de schatten, rijkdommen en kunst waarmee de kerken, kathedralen en kloosters volgestouwd zitten. Van mij krijgen ze alvast niks.
De 69 wonderlijke genezingen vind ik zelf niet zo bijzonder, integendeel, het verwondert mij dat er eigenlijk niet veel meer zijn met al die miljoenen bezoekers ieder jaar. Tenslotte gebeuren er overal dagelijks spontane genezingen, daarvoor hoef je geen water uit Lourdes te drinken. Mensen genezen van kanker, van tbc, van terminale aandoeningen,...zonder op bedevaart te gaan en zonder medicatie te nemen. Het zelfgenezend vermogen van de mens en de kracht van suggestie en affirmatie zijn namelijk erg krachtig (zie ook my hero Bruce Lipton). De dag dat in Lourdes een afgezet been van iemand terug aangroeit, zal ik (misschien) van een echt wonder spreken.

Bernadette, een erg vroom meisje die later intrede doet in het klooster, ziet een visioen en hoort ook een stem die spreekt over boete doen en zonde en over een kerk bouwen en onbevlekte ontvangenis. Niemand anders ziet of hoort wat, nochtans komen tot 5000 mensen kijken. Men kan zich afvragen in welke mate hier sprake is van een projectie (vanuit het onderbewuste), een droombeeld, een inbeelding of zelfs een (onzuivere) entiteit die zich via Bernadette's bewustzijn kenbaar maakt. Wie zal het zeggen? Als een verheven wezen al wil communiceren, een boodschap wil overbrengen (aan de hele mensheid), dan zal dit volgens mij zeker niet op deze manier gebeuren, die makkelijk voor speculatie en verwarring zorgt.

Mijn visie is: er is niemand buiten jou nodig. Geen priesters en kerken, geen guru's en ashrams, geen imams en moskeeën, geen lama's en tempels, geen new age en channelings, geen godsdiensten en religies,...Allemaal misleiding en omwegen, uitgevonden door de elite om hun macht te consolideren en het spel van verdeel en heers te gebruiken om de mensheid in onwetendheid, afhankelijkheid en angst te houden. Wie niet luistert naar de priester, de paus, de misvormde sprookjesbijbel, de koran of de 10 geboden, die gaat naar hel of vagevuur en wordt veroordeeld. Tenzij je op tijd biecht of aflaten koopt (en dat kan ook in Lourdes), dan gaat de hemelpoort ook voor jou open. Duidelijk een kerk van afscheiding met een god die sommigen liefheeft en anderen (voor eeuwig?) naar de hel verbant omdat ze de regeltjes niet volgen. Gelukkig is het maar een sprookje en de enige weg om het mysterie te ontsluieren, is de weg naar binnen.

Na een namiddag in Lourdes verlang ik terug naar de wilde natuur, nog altijd mijn lievelingsplaats om wat te mediteren over het mysterie van het leven en om contact te maken met de levende innerlijke God. Eerst naar Argelès-Gazost en even inlichtingen nemen in het toerisme bureau. Ook hier zijn verschillende autowegen versplinterd door rotslawines tijdens de lente en niet alle plaatsen zijn bereikbaar. Op de wandelingen merk ik vaak de grote keien die uit de bergwand zijn losgebroken en naar beneden zijn gedonderd terwijl ze een lawine van rotsen, stenen en bomen meesleuren die het pad blokkeren. Ieder jaar opnieuw dienen de meest gebruikte wandelpaden vrijgemaakt te worden. Als eerste kies ik Cauterets en het verder gelegen Pont d'Espagne (1450 m), een bekende toeristische bestemming blijkbaar want er is een immense parking aangelegd, er zijn restaurants en er is zelfs een kabelbaan (naar het Lac de Gaube) voor mensen die niet wensen te wandelen. De parking is betalend (5,50 euro) en campingcars mogen er tijdens de nacht niet blijven staan (waarom weet ik ook niet). Maar daar trek ik mij niets van aan. Het is een heel rustige plek om te overnachten en zo kan ik morgenvroeg dadelijk met de wandeling beginnen. Eerst langs tal van watervallen die de bergrivier omtoveren tot een wild bruisende stroom. Dan door een dennenbos tot aan het Lac de Gaube (1798 m) met zicht op het massief van Vignemale (3298 m). Ik wandel rond het meer en je kunt nog verder naar de mooie en groene vallei van Marcadau, maar ik keer terug naar Cauterets om vanavond nog naar Gavarnie te rijden.

Een lange, bochtige en langzaam stijgende weg brengt mij naar Gavarnie, een klein dorpje aan de Frans/Spaanse grens vol souvenirwinkeltjes en hotels met in de achtergrond het beroemde Cirque de Gavarnie als een adembenemend decor voor wandelaars, trekkers en alpinisten. De volgende dag wandel ik dichterbij om het spektakel in alle glorie te ervaren. Cirque de Gavarnie is een massieve en verticale bergwand die een boog van 1500 meter maakt en verschillende 3000 meter pieken telt, een zogenaamd keteldal of natuurlijk amfitheater. Links dendert de hoogste waterval van Frankrijk (423 m) naar beneden op de rotsen en vormt samen met het bergwater uit andere watervallen een grillige en woest stromende rivier (de Gave) die doorheen tal van dorpjes stroomt (waaronder ook Lourdes) op weg naar midden Frankrijk. Het is lekker zonnig, maar niet zo heel warm (15 graden), wellicht omdat we boven de 1500 meter zitten. Toch is het volop genieten van dit wonder der natuur wat ook behoort tot het werelderfgoed der mensheid. Vast en zeker een bezoek waard. Gavarnie lag mee aan de wieg van de bloei van het toerisme in de Pyreneeën, wellicht omdat het de ideale locatie is voor skiplezier, alpinisme, bergbeklimmen, trekken en wandelen. Op een boogscheut van Gavarnie liggen nog Cirque d'Estaubé en Cirque de Troumouse. Ook deze laatste wil ik wel eens bezoeken. Eerst terug naar Gèdre om een douche te nemen en even mijn mails te checken in het toerismebureau. Helaas, beide campings zijn dicht, een douche zal voor later zijn.

Ik rij terug de bergen in, langzaam klimmend naar Héas, wellicht het kleinste berggehuchtje op mijn reis. Een kapel, een herberg en 3 huizen geklemd tussen 2 bergwanden die begroeid zijn met naaldbomen. Naast de weg ligt een wilde rivier en tal van sporen van vroegere lawines. Onbegrijpelijk hoe hoog en afgelegen sommige mensen komen wonen. Alhoewel, veel huizen staan leeg heb ik de indruk. In ieder geval is hier wonen enkel geschikt voor kluizenaars, onvervaarde inboorlingen, eenzame herders of eventueel als vakantiehuis, want in de winter ben je voor maanden ingesneeuwd, en er is ook de kou, mist, regen, wolken, stormen, lange winters en weinig zon door de hoge bergen rondom.

Vanuit Héaz kun je al wandelend een wijde boog maken en van dichtbij het keteldal Troumouse zien. Zoals steeds eerst flink klimmen, zigzaggend over de bergflank langs rotsige paadjes. Dan door de uitgestrekte, groene vlakte die zich voor de bergwand in alle glorie uitspreid en die dooraderd is met riviertjes. Tenslotte langs de bochtige weg terug naar Héaz. Een mooie wandeling van 5 uur te midden de stilte, de rust, de gezonde lucht en de overweldigende natuur. Dank zij de grazende dieren die overal in de bergen vrij rondlopen, zijn de grasvlaktes kort gegeten en fris groen, en ook danig bemest. In de lente brengen de boeren hun vee (koeien, geiten, schapen, paarden) naar de bergen en halen ze terug binnen eind september (wat ze dan vieren met een groot feest). Gedurende de zomer komen ze eenmaal per week even controleren of alles nog in orde is. De dieren zijn helemaal niet mensenschuw en zien er in ieder geval bijzonder gezond en gelukkig uit. Ook talrijke marmotten leven hier, zo groot als een heel dik konijn, ik zie er een stuk of 6 op mijn wandeling huppelend weglopen over de rotsige bodem.

Zo, wellicht was dit mijn laatste lange wandeltocht in de Pyreneeën (althans dit jaar), want ik besluit om terug te keren naar Vlaanderen en eventueel nog 2 bezoekjes te brengen onderweg. De remmen van mijn oude campertje maken een vreemd schurend geluid wat ik niet helemaal vertrouw. In de garage stellen ze vast dat de remblokken en remschijven dringend vervangen moeten worden (320 euro). Maar het is vrijdag en de bestelde vervangstukken komen pas maandag toe. En zo zit ik voor 2 dagen vast in St Girons, wachtend op de herstelling, want de garagist gelooft nooit dat ik met die versleten remmen nog in België geraak. En dan te denken dat ik al dagen in de bergen rond rij met half kapotte remmen. Gelukkig heb ik een pak engelbewaarders om mij heen. Dankjewel vriendjes.

Op de zaterdagmarkt in St Girons is er plots rook te zien uit een huis, duidelijk een brand. Politie en brandweer komen rustig ter plaatse maar er is geen paniek. De vele toeschouwers belemmeren zelfs de doorgang van de lopende brandweermannen met hun ladders, maar de politie grijpt niet in. De brandweermannen roepen gewoon 'aan de kant' en de menigte maakt plaats. Ik kan mij voorstellen dat het in België toch wat anders aangepakt zou worden, met dranghekkens en het op afstand houden van nieuwsgierigen en zo. Er is maar 1 woord wat bij mij opkomt om de Franse aanpak te beschrijven: relaxed. Na een halfuurtje is de brand onder controle.

De zondag is het toeristenbureau dicht en rijdt de camper (nog) niet, dus is het zoeken hoe ik mijn laptop kan opladen. Meestal laadt hij op terwijl ik aan het rijden ben (via de sigarettenaansteker), misschien raakt mijn autobatterij daarom telkens leeg. Ik doorkruis de stad en vind een mogelijkheid, namelijk een sportcomplex waar een handbal competitie aan de gang is. Ik ben er al vaker geweest want ik ga er soms ook naar het toilet. Maar de stopcontacten liggen allemaal nogal zichtbaar en het is er druk. Dit zal teveel opvallen. Op de terugweg zie ik een grote zekeringdoos met tal van stopcontacten aan de kerkmuur. Ik probeer en inderdaad, er is elektriciteit, en zo sta ik een uurtje te schrijven en te wachten aan de kerk, tot de laptop terug opgeladen is.

Maandagnamiddag liggen de nieuwe remblokken en schijven er op en kan ik de reis verder zetten. Via Toulouse, Montauban en Cahors naar departement Lot waar 2 vrienden wonen die ik vaak bezoek wanneer ik in Frankrijk ben. Ik kom eerst nog voorbij Rocamadour, een middeleeuwse dorpje en bedevaartplek wat in de bergwand lijkt te zijn uitgehouwen. Myriam en Peter wonen wat geïsoleerd op het weinig bevolkte platteland in een yurt op een mooi terrein met bron, waar ook nog een ander koppel woont in een andere, grotere houten yurt. Ze leven zoveel mogelijk zelfvoorzienend, wat aardig lukt. Een grote moestuin plus wildpluk her en der voorziet hen van voedsel; zonnepanelen leveren elektriciteit en water komt uit de bron. Myriam is kunstenares en maakt erg mooie beelden en keramiek en Peter biedt onder meer shiatsu massages aan. Zo voorzien ze in hun levensonderhoud. Een mooi voorbeeld van een eenvoudig en zelfvoorzienend leven. Maar het wordt nog beter volgende keer in het laatste berichtje over deze tocht.