Kasteel Nieuwenhoven

According to all known laws of aviation, there is no way that a bee should be able to fly.
Its wings are too small to get its fat little body off the ground. The bee, of course, flies anyway.
Because bees don’t care what humans think is impossible.

Eén der leukste aspecten aan het schrijven van de Rivendell website en de regelmatige reizen doorheen Europa, zijn de vele mooie en boeiende contacten en de talrijke fijne en lieve mensen die mijn leven zijn komen verrijken gedurende de afgelopen 5 jaar. Het is inderdaad juist wat de spreuk vertelt: aankomen op de bestemming is niet de hoofdzaak, nee, het is tijdens de reis zelf dat de echte schatten te vinden zijn. Uiteraard is het bereiken van het (eind)doel de ultieme kers op de taart, maar de gebeurtenissen, ervaringen en ontmoetingen onderweg, de levenslessen en inzichten die zich aandienen tijdens zo’n tocht, dat zijn de echte parels van geluk en groei. Zelfs indien de droom (een levensdorp waar we in harmonie met elkaar en de natuur samen zijn) uiteindelijk niet tot manifestatie komt, toch voel ik me heel gelukkig en dankbaar voor alle inspanningen en avonturen tijdens deze leerrijke creatiereis. Maar, wees gerust, het levensdorp komt er, zelfs meerdere dorpen, dat is een innerlijke zekerheid die gevoed wordt door de levende droom van duizenden mensen. En zo krijg ik op uitnodiging van een gelijkgestemde ziel de mooie gelegenheid een bezoek te brengen aan Kasteel Nieuwenhoven in Limburg, een magnifieke plek waar zich organisch en geleidelijk een leefgemeenschap aan het vormen is.

The future has to belong to those who believe in the beauty of their dreams.

Gelukkig neem ik de trein naar St Truiden, want een mistige dag en werkzaamheden op de snelweg zorgen voor kilometerslange files op de Belgische wegen. Is de mist ook een symbool voor het niet helder kunnen zien wat mijn volgende stappen exact zijn, welke richting mijn leven uit te sturen, wat nu precies te doen. Ik voel al langer dat ik op een kruispunt ben aanbeland waar ik rustig de verschillende paden bekijk die naar even zo vele avontuurlijke, maar ook wat onduidelijke toekomsten leiden. Het is eigen aan deze tijd en aan het gevoel dat leeft bij vele mensen. De oude structuren verdwijnen, onwerkzame banden worden verbroken, er is veel om los te laten, heel veel…en dat alles kan een mens onrustig, onzeker en wankelbaar maken. België zit vast, niet alleen door de files, maar ook energetisch, omdat de oude systemen allemaal vastlopen in hun eigen onmacht en onkunde. Het lijkt soms op ronddolen in het niemandsland tussen de wereld van macht en ego (die nu verdwijnt) en de wereld van kracht en hart (die langzaam verschijnt). Het is goed om rustig, alert en bewust te blijven en niet mee te surfen op de golven van angst, woede en verdriet die heel sterk aanwezig zijn. Ieder mens staat nu op dit kruispunt en dient te kiezen. En die keuze zal niet alleen de toekomst van Aarde en mensheid bepalen, maar ook het vervolg van jouw eigen leven.

Of is de mist, die het kasteel en de omliggende weiden verhullen in een witte en vochtige waas, een signaal dat deze plek geen toekomst biedt voor mij. Zijn de laaghangende wolken een symbool voor de zware druk die ik wel degelijk voel op deze mooie plaats.

We cannot live only for ourselves. A thousand fibers connect us with our fellow men.

Kasteel Nieuwenhoven is prachtig gelegen op 18 hectare grond midden een uitgestrekt en prachtig Provinciaal Domein in wat al 1000 jaar een bos- en stiltegebied is. Er is een groot kasteelgebouw met vele bijgebouwen rondom, waar nogal wat renovatie- en ander werk aan moet gebeuren, en die later verschillende functies zullen vervullen. Zo komt er een winkel en ook 16 ecologische woonunits, die als ruwbouw verkocht zullen worden, waarna de bewoners ze zelf verder kunnen afwerken. Aanpalend naast het domein liggen nog vele hectares landbouwgrond en weiland, die eventueel later bijgekocht kunnen worden. Meestal van boeren die stoppen omdat hun bedrijf niet langer rendabel is, wegens moordende concurrentie, belachelijk lage prijzen en verkeerde landbouw methodes. Op een eerste permacultuur tuin binnen een ommuurde plek, worden de groenten voor de vaste bewoners geteeld. Er is ook een tweede en grotere permacultuur tuin, compleet met swales en pas aangeplant voedselbos, waar trouwens de permacultuur opleidingen doorgaan en waar de groenten voor de winkel en de groentepakketten vandaan komen. Er zijn verder drie vijvers en nog veel bijkomende weides die in gebruik kunnen genomen worden. In het bos en het omliggende Provinciaal Domein staan oude bomen, waaronder een 600 jaar oude eik.

De bewoners hebben nog vele plannen, zoals een systeem bouwen om regenwater tot drinkwater te zuiveren, vissenkweek, een living machine (die grijs en zwart water kan zuiveren),… Het is altijd interessant om leefgemeenschappen te bezoeken, al is het maar om te merken hoe de vele uitdagingen aangepakt worden. Eén van die heikele thema’s is de financiering van een groot project, zoals een ecodorp. Er zijn vele verschillende methodes om het geld bij elkaar te krijgen, maar dat verhaal wil ik op een andere keer vertellen. In het geval van kasteel Nieuwenhoven werd een bvba opgericht en een lening aangegaan om het domein aan te kopen. Het geld voor de afbetaling van de lening komt van de workshops, de cursussen, verhuur van de woonruimtes, verhuur van de gronden en uiteindelijk de verkoop van de nieuwbouw woonunits. Het is een concept wat op veel ecodorpen en gemeenschappen toegepast wordt en wat ook heel goed kan werken, mits de afbetaling niet te hoog en dringend is en er voldoende pioniers (en eventueel sponsors) zijn om de draagkracht te spreiden. Momenteel zijn reeds drie bedrijfjes actief (allemaal van medebewoners) die gronden en accommodatie huren van de bvba:

• Landbouwbedrijf Permacultuur huurt 4 hectare en wellicht later nog meer en organiseert de opleidingen permacultuur, de groenten- en fruit teelt en de biowinkel. De winkelruimte voor groenteverkoop dient nog verbouwd te worden.
• Landbouwbedrijf Alpacafokkerij huurt grond voor dierenkweek, dierenverkoop en wolproductie.
• Vzw De Bruisende Stilte huurt gebouwen en organiseert allerlei activiteiten en workshops.

Er zijn een aantal kamers in de gebouwen die nu verhuurd worden aan medebewoners in afwachting van de bouw van de definitieve woonunits. Er wonen nu 15 mensen, voornamelijk mannen. Er is slechts 1 kind. In januari komt nog een koppel met 2 kinderen aansluiten. Uiteindelijk zal er plaats zijn voor in totaal 35 mensen en 16 woonunits. Deze limieten worden bepaald door de provincie en de stad St Truiden, die alle vergunningen toekent, ook voor renovatie, bewoning, parking, enz. Alles gebeurt in samenwerking met stad en provincie, die dit project trouwens welwillend zijn. St Truiden wil een groene en ecologische gemeente zijn en dit initiatief past perfect in hun beleid. Er zijn dus ook 16 domicilieadressen toegekend, wat wel belangrijk is, bvb. voor mensen met een uitkering. Het domein ligt in een stiltegebied, dus bewoning is wettelijk beperkt tot een bepaald maximum.

Kasteel Nieuwenhoven is meer een co-housing project dan een echt familiedomein dorp, hoewel de woonunits ook over een kleine privétuin zullen beschikken. Nieuwe potentiële bewoners doorlopen een proefperiode van 3 maanden (belevingsprogramma) om kennis te maken met de plek, de bewoners en het samen leven. Daarna is er de mogelijkheid eventueel mee in te stappen in het project en een woonunit te kopen. De avondmaaltijd is meestal gezamenlijk. Wie zin heeft om te koken of om mee te eten, laat dat vooraf weten. De huidige bewoners huren (voorlopig) een kamer en betalen voor verblijf, voeding, enz. Wellicht tot de woonunits gekocht zijn, dan valt de huurprijs uiteraard weg. Iedereen wordt uitgenodigd zijn creatieve talenten te gebruiken. In de bewoordingen van het visiedocument: ‘de bereidheid om je grootsheid te leven’. Dit vraagt natuurlijk mensen die in hun kracht staan en de confrontatie met zichzelf en anderen durven aangaan. Velen komen even proeven, maar velen vertrekken ook weer, een verloop die typisch is bij veel leefgemeenschappen. Er zijn bewoners die buiten het domein werken in het ‘courante’ systeem, maar ook anderen die op het domein en binnen de gemeenschap een inkomen proberen te verwerven. Als de activiteit die een bewoner wil opzetten binnen de visie van het ecodorp past, dan kan dit toegestaan worden. Deze bewoners kiezen het statuut van zelfstandige om hun activiteiten officieel te maken. Momenteel zijn reeds volgende activiteiten door bewoners opgestart:

• Young life art programma: jonge mensen die vastzitten terug op het spoor. brengen, herbronning en tot jezelf komen.
• Permacultuur opleidingen: jaaropleidingen en korte aparte modules.
• Winkel voor biovoeding.
• Samenland groetenpakketten: biogroentjes en fruit voor bewoners en omwonenden.
• Ecovillage Design Course: opleiding en tools om een ecodorp op te starten.
• Verhuur van gebouwen en accommodatie voor allerlei workshops en verblijven
• Rondleidingen op het domein.

Iedere maandag is er vergadering met alle bewoners om de praktische zaken te bespreken en taken te verdelen. Er zijn regelmatig groepstaken samen met vrijwilligers. Het onderhoud van het domein (zoals de wegen bvb.) en gebouwen gebeurt gezamenlijk en wordt niet vergoed. Iedere woensdag komt ook de stuurgroep samen om de verdere organisatie en toekomst van het ecodorp en het domein te bespreken. Er is een duidelijk uitgeschreven visie die het project een basis bezorgt. Er is ook een huishoudreglement voor bewoners en bezoekers. Enkele punten zijn: respect voor de natuur, stilte respecteren, afval sorteren, verwarming niet onnodig opzetten, geen kaarsen en wierook op de kamers (brandgevaar), geen drugs, niet roken op het domein (behalve op een afgezonderde plaats),…

A healthy social life is found only, when in the mirror of each soul the whole community finds its reflection,
and when in the whole community the virtue of each one is living.

Mensen die werken voor de gemeenschap, zoals nu bij de renovatie der gebouwen, krijgen een loon uitbetaald. Dit is zeker niet evident, omdat sommige ecodorpen gemeenschapswerk door iedereen gezamenlijk en kosteloos laten dragen. In de typische communevormen (alles samen doen en alles samen delen), zorgt dit voor spanningen omdat sommige mensen veel werken en anderen minder. Sommige nemen hun verantwoordelijkheid, anderen ‘profiteren’ van de gemeenschap. Veel communes blijven dan ook niet bestaan of kennen een massaal verloop. De mensen blijven niet en trekken verder, waardoor ook geen coherente visie en doelstelling als basiskracht en fundament blijft. In andere ecodorpen wordt een takenplan opgemaakt en werkt iedere bewoner een aantal uren per week of per dag voor de gemeenschap. Het is een belangrijk thema: een evenwicht vinden tussen enerzijds eigen ruimte, tijd en privacy en anderzijds het gemeenschappelijke. Bij een familiedomein dorp (zoals Rivendell) zijn beide ook aanwezig, met name het wonen op de hectare in combinatie met het dorpsleven. Omdat de bewoners dan zelf verantwoordelijk zijn voor de eigen hectare (inrichting, permacultuurtuin, woningbouw, inkomsten,..) is er veel minder sociale druk en spanning. Er is ook minder verloop omdat het familiedomein permanent wordt bewoond en (na een tijd) een zelfvoorzienend paradijs is, overerfbaar voor volgende generaties.

Oorspronkelijk hadden de initiatiefnemers het plan om op kasteel Nieuwenhoven een holistisch/spiritueel centrum op te starten als inkomstenbron, maar dat is uiteindelijk niet succesvol gebleken. Nu ligt de focus meer op de verkoop van woonunits en de verhuur van grond en accommodatie als inkomstenbron. Zo komt de nadruk grotendeels op die geldbeweging te liggen en de instandhouding van patriarchale systemen. Uiteindelijk niks mis mee, het is goed dat ecologische projecten het levenslicht zien. Hoe meer, hoe liever, wat mij betreft. De juiste en beste wegen vinden om de financiering rond te krijgen, blijft trouwens één der grootste uidagingen van opstartende projecten en ook van gezond functionerende dorpen. En mensen die pogen vorm en kracht te geven aan leefgemeenschappen kunnen niet genoeg aangemoedigd en gesteund worden. Ook de grote diversiteit en aanpak die merkbaar is bij de verschillende (ecodorp) initiatieven is een ware verrijking. Het levensdorp waar ik momenteel aan meewerk, legt de focus (naast familiedomein bewoning en permacultuur) op wat met een algemene term als ‘matriarchaat’ kan benoemd worden. Daarover komt later nog een pagina op de website.

Enjoy life. This is not a dress rehearsal.

Al met al was dit bezoek een boeiende ervaring. Er is nog heel veel werk op kasteel Nieuwenhoven, zowel aan de gebouwen, als op de gronden. Wat ook logisch is want, zoals bij alle ecodorpen, is dit project een echt levenswerk. Rivendell is, zoals gezegd, een familiedomein dorp en niet een co-housing project zoals Nieuwenhoven, maar toch wil ik even volgende punten aanstippen die dit bezoek naar boven brachten en van belang kunnen zijn. Vooral de thema’s geld en werk komen aan de orde. Hieronder enkele uitdagingen die vroeg of laat op het creatiepad komen. Wie Anastasia boek 8.1 gelezen heeft en het verhaal van Colorado Kin’s Domains kent, weet dat integrale sponsoring van een project (‘warm’ schenkgeld) tot de mogelijkheden behoort. Toch ook de bedenking meegeven dat het Universum wellicht geen (integrale) sponsor zal aanbrengen als er voldoende geld in een groep is om een project zelf (gedeeltelijk of volledig) te financieren. Ook hier dient een ethisch en energetisch evenwicht te zijn (geld is energie) tussen interne en externe bronnen. Een tweede punt is dat zolang het huidige monetaire systeem bestaat (en dat kan toch nog even duren), ‘koud’ eurogeld noodzakelijk zal zijn. Dit zijn de thema’s die blijven hangen na dit bezoek.

• Financiering van de aankoop van de grond. Mogelijkheden: eigen geld, lening, sponsoring, schenking (van grond),…
• Financiering van de infrastructuur op het ecodorp, zoals wegen, onderhoud van gebouwen, gemeenschappelijke terreinen,…
• Financiering van het familiedomein, zoals aankoop grond, bouw van een ecovoudig huis, aankoop plantgoed, zaad, duurzame energie,…
• Financiering van de levensvatbaarheid van het dorp, zoals taksen, gemeenschappelijk gebouw, interesten, belastingen,…Mogelijkheden: bijdrage van bewoners, activiteit van het dorp.
• Financiering van het dagelijkse levensonderhoud, eventueel door het verwerven van een inkomen.
• Opnieuw valt mij op hoe belangrijk en welk groot voordeel een bestaand gebouw op een terrein wel niet is, vooral als het nog verbonden is met allerlei nutsvoorzieningen. Dit maakt het veel eenvoudiger om een leefbare gemeenschap op te starten en allerlei toestemmingen te verkrijgen (zoals domicilie adressen, om er maar 1 te noemen). De andere kant van de medaille is dat een gebouw op een terrein de aankoopprijs fel verhoogt. Bij Nieuwenhoven is het gebouw zelfs een heus kasteel met vele bijgebouwen. Dit vergroot de mogelijkheden, maar legt ook een zware financiële druk en last op het project die voor mij heel duidelijk voelbaar was. Een project zoals een familiedomein dorp vraagt dit niet. Want tenslotte willen de bewoners allemaal zelf een low-impact woning bouwen. Een klein gebouw of hoeve als gemeenschapshuis is voldoende en zal de aankoopprijs ook schappelijk en betaalbaar houden.
• Wat is het goede evenwicht tussen het gemeenschappelijk leven (dorpsleven, verbinding op hartsniveau, gemeenschappelijke taken) en het eigen familiedomein vorm geven en leven schenken. Dit zal wellicht duidelijk worden in de praktijk. Ik vraag me af hoe de Russische levensdorpen dit regelen.
• Een ecodorp of leefgemeenschap vormgeven en opstarten is een levenswerk en vergt een enorme en jarenlange (persoonlijke en gemeenschappelijke) input aan energie, tijd, werk en geld. Dit valt echt niet te onderschatten. Niettemin blijft het ook belangrijk een evenwicht te zoeken tussen werk en ontspanning.
• Zonder vreugde, gelach en humor is het onmogelijk een gelukkige gemeenschap te creëren. Dit is voor mij telkens de echte graadmeter bij de evaluatie van een ecodorp bezoek. Hoeveel liefde en vreugde is voelbaar en merkbaar? Deze cruciale sleutel ontbreekt heel vaak en is nochtans een hoofdpeiler bij de co-creatie van een nieuwe Aarde.

Ondertussen is de winter in het land. De sneeuw maakt alles wit en zuiver, alsof de aarde toegedekt wordt met een donzige mantel vol ijskristallen. Daaronder kiemt de nieuwe tijd als jonge, groene scheuten vol kracht en liefde. Volgend jaar staan alvast nieuwe reizen op stapel…en hopelijk de start van het Levensdorp. Alles is namelijk reeds aanwezig merk ik steeds weer: terreinen, geld, mensen, visie, kennis,…Enkel nog beslissen en beginnen. Zo kan 2011 het jaar van manifestatie worden. Vergunningen en toestemmingen komen later wel…of zullen niet meer nodig zijn. Laten we hopen...Focus op vrede en liefde. Altijd. Laten we dit berichtje in de kerstmaand afsluiten met een toepasselijk liedje van mijn favoriete wonderkind. 100 % charme, bescheidenheid en talent.

Go Jackie go, Angel on Earth...may your voice keep on healing the world !